Ook dit jaar organiseert de Raad van Kerken Amsterdam een Nicolaasviering. Dit keer samen met de kerken van de “Heilige Vier Hoek” in de Oude Lutherse Kerk. De mogelijkheid de Nicolaasviering bij te wonen zal helaas beperkt zijn. De vesper zal echter via livestream te volgen zijn.
In deze Nieuwsbrief informatie over – aangepaste – activiteiten van de Raad van Kerken Amsterdam en ontwikkelingen waar de Raad bij betrokken is.
In de afgelopen weken heeft de Kerngroep van het Veiligheidspact tegen Discriminatie,
waarin de Raad van Kerken Amsterdam participeert, verklaringen uitgegeven naar aanleiding van de moord op de Franse leraar Samuel Paty en aanslagen in Nice en Wenen
De Evangelisch-Lutherse Gemeente Amsterdam organiseert rond de huidige expositie Kerken & Slavernij in het Luther Museum op 10 en 25 november een aantal activiteiten die te volgen zijn via youtubekanaal: http://www.youtube.com/c/EvangelischLutherseGemeenteAmsterdam
‘Wat je gedaan hebt voor de minsten van mijn broeders, dat heb je voor mij gedaan.’ Het is een uitspraak van Jezus, die wel wordt gebruikt om aan te zetten tot gastvrijheid aan migranten. Maar in de politiek bestaat er veel verdeeldheid over de mate waarin we de poort voor migranten open zetten. En ook binnen de ChristenUnie wordt daarover heel verschillend gedacht. Hoe komen we, met al die verschillen, toch tot een goed verhaal over migratie? In een reeks essays gaat wetenschappelijk medewerker Laurens Wijmenga op zoek naar dat verhaal, naar een christelijk-sociaal antwoord op migratie. Daarvan is nu het eerste deel verschenen: ‘Een goed verhaal over migratie’.
Laurens Wijmenga (1980) is wetenschappelijk medewerker bij het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie. Hij is auteur van het boek Gezinskapitaal. Hij heeft Economie gestudeerd aan de Universiteit Utrecht, en is, naast zijn werk bij het WI, als senior onderzoeker verbonden aan de Rekenkamer Rotterdam. Hij is getrouwd, heeft drie kinderen en woont met zijn gezin in Amersfoort.
Ga met ons in gesprek! Vanaf woensdagavond 3 juni zendt het Wetenschappelijk Instituut via het eigen YouTube-kanaal de live podcast ‘Een goed verhaal’ uit. In deze podcast gaan we op zoek naar een goed verhaal over actuele politieke thema’s. Er schuift steeds een inspirerende tafelgast aan, én we gaan in gesprek met onze luisteraars!
Zie ook de reportage in Trouw: https://www.trouw.nl/buitenland/deze-drieduizend-kaartjes-laten-zien-hoeveel-mensen-de-tocht-door-de-woestijn-naar-de-vs-niet-overleven~be0e8b76/
NIEUWE AARDE is een tentoonstelling van het Bijbels Museum, op locatie in de Westerkerk. Kunstenaars laten zien welke wegen zij zien voor een nieuwe wereld na COVID. Een wereld waarin natuur en techniek zijn samengesmolten, waarin ongedocumenteerden wél zeggenschap hebben over hun leven, en waarin een regen van bewustzijn op de aarde neervalt, zodat de mensheid begrijpt wat hem te doen staat.
https://www.eventbrite.nl/e/tickets-tentoonstelling-nieuwe-aarde-12-visioenen-123642368653
Ruim 260 kunstenaars zonden een werk in voor de Open Call NIEUWE AARDE. Deel je visioen. Tientallen daarvan zijn te zien op de speciale website www.nieuweaarde.nu/inzendingen. Twaalf werken zijn te zien in de tentoonstelling NIEUWE AARDE: 12 visioenen in de Westerkerk. We zijn trots op de deelname, met nieuw gemaakt en bestaand werk, van
Margriet van Breevoort, Oussama Diab, Rinske van Dijk, Jet van Helbergen & Judith Scholte, Rieteke Hoogendoorn, Pavèl van Houten, Felipe van Laar, Sarah van der Lijn, Lego Lima, Jeanne Rombouts, collectief We Sell Reality en Zindzi Zwietering.
De Westerkerk is geopend ma t/m za tussen 10.00 – 15.00 uur, de entree is gratis; in verband is de covidmaatregelen is reserveren verplicht via https://bit.ly/34BZcZH.
We hopen met deze afwisselende tentoonstelling bezoekers in het hart te raken, confronteren, inspireren en te bemoedigen. En te laten zien welke belangrijke bijdrage kunst kan leveren aan een samenleving in tijden van verandering. We zijn blij dat jullie met ons mee doen. Nogmaals dank daarvoor!
Een van de 12 werken is van het collectief We Sell Reality, een sociaal tegendraads label. Het team bestaat uit gedocumenteerde en ongedocumenteerde kunstenaars die kunst maken met als doel inzage te geven in het leven van ongedocumenteerde vluchtelingen. Speciaal voor NIEUWE AARDE maakt We Sell Reality een heel erg groot (en mooi) wandkleed. De bijbeltekst uit Mattheüs 20 dient ter inspiratie: “De laatsten zullen de eersten zijn”:
Korte beschrijving
Voor ‘Nieuwe Aarde’ wil We Sell Reality graag een wandkleed vervaardigen. Dit wandkleed zal ontworpen worden op basis van een workshopsessie met ongedocumenteerde vluchtelingen. De bijbeltekst uit Mattheüs 20 dient ter inspiratie: “De laatsten zullen de eersten zijn.”
De mensen die in realiteit geen invloed kunnen uitoefenen op de inrichting van de wereld, komen aan het roer en zetten de richtlijnen uit. Tijdens het proces zullen we uitgaan van het doorbreken van de beperkingen die vluchtelingen in limbo ervaren doordat ze altijd buiten de maatschappij worden geplaatst. Daarnaast zullen we ook refereren aan religieuze symbolen omtrent het hiernamaals – daar waar alle aardse problematieken zijn opgelost.
Over de kunstenaar
We Sell Reality is een sociaal tegendraads label. Het team bestaat uit gedocumenteerde en ongedocumenteerde kunstenaars die kunst maken met als doel inzage te geven in het leven van ongedocumenteerde vluchtelingen: “Wij geven uiting aan een teleurstellend Europa, een falend asielbeleid, het overleven, het ontwricht zijn, maar ook aan trots, liefde en kracht. We reflecteren op de paradox van de gesloten grenzen voor migranten die geen rijkdommen bezitten. Diezelfde grenzen zijn voor iemand in het bezit van een Europees paspoort gemakkelijk fysiek, of door middel van handel, te overschrijden. We maken de effecten van deze paradox, zichtbaar.”
Een fototentoonstelling van mensen zonder papieren, georganiseerd met Dorit Weintal. Het goede nieuws is dat de tentoonstelling nog minstens 15 december 2020 mag blijven hangen. We hopen natuurlijk ook dat er iemand daar een kijkje komt nemen. De foto’s zijn daarbij ook te koop. Adres is Sajetplein 39. Leuk als je er een kijkje gaat nemen. Of een foto wilt kopen. Laat even weten via schravendeel.r@gmail.com.] https://www.plein-theater.nl/expositie/1193/trust-photo-exhibition
Een tip voor kerken die mensen in armoede helpen, ongeacht of het gaat om mensen met de Nederlandse nationaliteit, een tijdelijke verblijfsvergunning of mensen zonder papieren. Stichting SINA (Samen IS Niet Alleen) helpt alle kinderen in Amsterdam en gezinnen met lage inkomens met toegang tot bijvoorbeeld sportlessen (zoals zwemlessen voor een zwemdiploma), muzieklessen maar we kunnen hen ook ondersteunen met praktische zaken zoals (lucht bedden) bedden, matrassen, fietsen, kasten voor in huis en laptops voor school.
Wij werken op basis van vertrouwen en hebben geen documenten van mensen nodig en zullen adresgegevens (bijvoorbeeld voor het bezorgen van huisraad of een huisbezoek om te kijken wat het gezin nodig heeft aan huisraad) nooit aan derden verstrekken. Voor de vergoedingen voor sport en muzieklessen hebben wij sowieso geen persoonsgegevens nodig.
We willen met name ook de groep ongedocumenteerde gezinnen en kinderen in Amsterdam graag helpen aan deze voorzieningen.
Gianni da Costa werkt zich samen met vele vrijwilligers al maanden een slag in de rondte om nu ruim 700 vnl. Braziliaanse gezinnen wekelijks van voedselpakketten te voorzien. We herhalen de oproep om steun te geven, dat blijft hard nodig! U kunt helpen door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL79 TRIO 0379 3155 64 t.n.v. Stichting Regenboog Amsterdam onder vermelding van actie ongedocumenteerde Brazilianen.
Voedselhulp aan Braziliaanse families
Met ‘ongedocumenteerden’ bedoelen we meestal vluchtelingen, van wie het asielverzoek is afgewezen. Maar Amsterdam kent ook grote aantallen mensen zonder verblijfsvergunning die hier als arbeidsmigranten jarenlang een vrijwel rechteloos bestaan leiden door hun diensten (voornamelijk schoonmaken) in de vorm van zwart werk aan te bieden aan Nederlanders. Ondanks hun rechteloosheid besluiten ze toch in Amsterdam te blijven – om allerlei redenen. Sinds het begin van de coronacrisis zijn tienduizenden van hen in de problemen gekomen.
Gianni da Costa, diaconaal opbouwwerker, coördineert voedseldistributie aan ong. 700 gezinnen. Lees zijn oproep tot steun: https://rvkamsterdam.nl/2020/09/18/voedselhulp-aan-braziliaanse-families/
In een documentaire van AT5 en De Balie (ruim 18 minuten) vertelt o.a. Gianni da Costa over de woekerprijzen die mensen zonder papieren moeten betalen voor onderverhuurde sociale huurwoningen. Zie: https://debalie.nl/live-journalism/sociale-huurwoningen-tegen-woekerprijzen-onderverhuurd-aan-ongedocumenteerden/ Het maakt duidelijk hoe vreselijk moeilijk het wordt wanneer inkomsten wegvallen.
Ook het Rode Kruis deelt voedselhulp uit in Nederland: ’25.000 mensen verkeren in een noodsituatie’. Lees: https://www.trouw.nl/binnenland/rode-kruis-deelt-voedselhulp-uit-in-nederland-grootste-hulpoperatie-sinds-de-watersnoodramp~b550df03/ Het Rode Kruis richt zich hiermee met name op mensen zonder papieren.
Team KerkBed is de organisatie die bedden bij particulieren zoekt waar voor enige tijd ongedocumenteerden kunnen verblijven. Elske Scholte en Coen van Loon spannen zich in om logeeradressen te vinden voor kwetsbare ongedocumenteerden. Gastadres en logee worden begeleid om onaangename situaties te voorkomen, en de duur van het verblijf is gelimiteerd. De ervaringen van de gastadressen zijn overwegend positief. Het is niet makkelijk over de eerste drempel heen te komen, maar durft men die stap te nemen dan blijkt het vaak een verrijking voor het gezinsleven om even letterlijk ‘de vreemdeling in je midden te hebben’!
De vraag van team Kerkbed is: kunt u voor enkele dagen of weken een vluchteling logies bieden? Neem dan contact op met Coen van Loon: cej.vanloon@kpnmail.nl
Vanwege een aantal beperkingen kunnen de ongedocumenteerden niet in een LVV (Landelijke Vreemdelingen Voorziening) of BBB (Bed, Bad, Brood)- voorziening terecht. Het gaat naar schatting om enkele honderden mensen in de COA-locaties die daar binnenkort moeten vertrekken, daarnaast zijn er nog ongeveer 300 ongedocumenteerden in de daklozenopvang in Amsterdam en andere grote steden. Van maart tot eind juni was er extra noodopvang voor deze mensen. Toen was de eerste golf voorbij en was er optimisme dat Corona achter ons lag. De extra noodopvang werd gesloten. De Raad van Kerken Nederland heeft toen een brief aan staatssecretaris Blokhuis gestuurd met het dringende verzoek voor deze mensen te blijven zorgen.
Zoals u wellicht weet zijn hier in de afgelopen maanden ook de arbeidsmigranten bij gekomen. Mensen die min of meer zwart werkten in de horeca, als schoonmaker, als au pair, etc.. Ook zij kwamen nu op straat te staan. Hierdoor worden er nu dagelijks 5000 maaltijden uitgedeeld door Human Aid Now en het Rode Kruis verzorgt nog eens 5000 maaltijden extra. Gianni da Costa coördineert de Amsterdamse ondersteuning van deze migranten zonder papieren
Het Team KerkBed blijft haar handen vol hebben aan de ongedocumenteerden. Op dit moment reageren veel gastgevers met flinke corona-huiver. Dat is goed voorstelbaar want veel gasten hebben een paar dagen op straat geleefd, of in eigen netwerk doorgebracht, en (zoals voor ons allemaal) is vaak niet duidelijk of je misschien besmet bent.
Het opvangen van moeders met een baby of een jong kind daarvoor is veel begrip. Een plek vinden voor jonge mannen blijkt een stuk lastiger. Hoe dan ook zijn de ervaringen van de gastadressen overwegend positief. Het is niet makkelijk over de eerste drempel heen te komen, maar durft men die stap te nemen dan blijkt het vaak een verrijking voor het gezinsleven om even letterlijk ‘de vreemdeling in je midden te hebben’!
Team KerkBed begint steeds bekender te worden. Van diverse andere organisaties komen steeds vaker verzoeken binnen of er misschien nog een bed is voor één van hun cliënten.
Tot slot:
Team KerkBed heeft haar folders weer bijgedrukt.
Team KerkBed blijft dringend zoeken naar nieuwe gastadressen.
Wilt u één of meerdere folders ontvangen laat hen dat dan weten.
Hartelijke groet,
Elske Scholte
Coen van Loon cej.vanloon@kpnmail.nl
Vluchtelingen, hulporganisaties en ook de Taakgroep Vluchtelingen bepleiten bij de overheid een humaan en barmhartig beleid t.a.v. mensen zonder papieren, die dakloos en zonder inkomsten proberen te overleven in Amsterdam. Wat wij vragen is welbeschouwd: Amsterdam, betoon je barmhartig en sociaal. Wij hopen op een barmhartige samenleving waar geen mens op straat hoeft te leven. Tegelijkertijd is het frappant om te constateren dat de overheid volhoudt dat ze geen zorgplicht heeft voor ongedocumenteerde mensen, ondanks internationale verdragen.
In september lazen we een artikel waarin gesteld werd dat ‘recht op bad, bed en brood op termijn onhaalbaar’ zou zijn. De indruk werd gewekt dat de uitspraak van het Europese Comité voor Sociale Rechten in 2014 zou inhouden dat de overheid onderdak, voedsel en kleding moet organiseren voor íéder die zich in Nederland bevindt, met of zonder papieren. De auteur acht dit onmogelijk, omdat alleen in Amsterdam al tot 50.000 ongedocumenteerden kunnen wonen, terwijl er misschien nog miljoenen naar onze stad zouden willen komen.
Hier lijkt sprake van een misverstand: de zorgplicht die de overheid heeft volgens de ECSR-uitspraak betekent niet dat de overheid in het algemeen een aanbod aan iedereen moet doen. Waar het om gaat is dat we ons als samenleving een ondergrens van beschaving stellen, waarbij we het niet willen toelaten dat mensen in de goot creperen terwijl ze zorg nodig hebben en daar zelf niet in kunnen voorzien. Er zijn landen in de wereld waar mensen hulpeloos sterven op straat: dat achten wij een schending van menselijke waardigheid. Wie zorg nodig heeft en dat niet zelf kan organiseren verdient hulp. Daar hebben kerken al eeuwenlang oog voor (op grond van Mt. 7:12, 25:35-40). Dat behoort niet enkel een gunst te zijn van christenen die hun naasten lief hebben, dat behoort een plicht van de hele samenleving te zijn. Omdat KerkinActie en zorgadvocaat Pim Fischer te maken kregen met papierloze mensen die niet in staat waren om zichzelf te redden in het ongedocumenteerdencircuit terwijl de overheid weigerde om hen de benodigde zorg te verlenen, vroegen ze om een uitspraak van het Comité.
Is de LVV-opvang van 500 ongedocumenteerden een invulling van deze zorgplicht? Nee, nadrukkelijk niet, al zijn we blij met de stap die de gemeente gezet heeft. De gemeente omschrijft deze opvang als een vorm van ‘buitenwettelijk begunstigend beleid’, ofwel op geen wet gebaseerd en slechts een gunst, een aardig gebaar, waar geen rechten aan ontleend kunnen worden. De vele tienduizenden die in Amsterdam en elders al jarenlang een moeizaam bestaan leiden zullen geen beroep doen op dit soort opvang; zij weten zich te redden in de schaduweconomie. De zorgplicht is niet bedoeld als een open aanbod voor iedereen, maar juist voor hen die het het hardst nodig hebben om niet ontmenselijkt ten onder te gaan in de marges van onze samenleving.
Lees nog eens de korte brief van de Raad van Kerken aan staatssecretaris Blokhuis van juni jl. die we noemden in onze vorige nieuwsbrief: https://www.raadvankerken.nl/nieuws/2020/06/opvang-ongedocumenteerden-stopt/
De vluchtelingen in de gemeentelijke opvang doorlopen een intensief traject om hun kansen op een status of de mogelijkheden van terugkeer naar het land van herkomst definitief vast te stellen. Helaas komt de Amsterdamse pilot zo langzamerhand in een fase dat er ook mensen uitstromen voor wie ook na het onderzoek geen perspectief is op een status en die niet naar het land van herkomst willen of kunnen terugkeren. Het effect is dat zij de opvang moeten verlaten en opnieuw op straat staan. Bijzonder schrijnend is dat voor een aantal Eritrese/Ethiopische vluchtelingen van wie al langer duidelijk is dat terugkeer uitgesloten is; de Nederlandse staat is nog steeds niet in staat het zgn ‘asielgat’ waar deze mensen zich in bevinden, te overbruggen met een duurzame oplossing.
Bovendien lijkt de opvang van de zgn Dublin claimanten te stoppen – de rijksoverheid is van mening dat deze pilot te weinig resultaat oplevert. Kortom: de hulporganisaties (Wereldhuis, Amsterdam City Rights en Here to support van Annette Kouwenhoven en Savannah Koolen, en ook de grotere ngo’s als Vluchtelingenwerk en ASKV) maken zich er zorgen over dat er steeds meer ongedocumenteerden op straat moeten leven. Lees ook de laatste nieuwsbrief van st. Here to Support over over ‘Dublinbrothers, een jaar later’ : https://rvkamsterdam.nl/2020/10/26/dublin-brothers-een-jaar-later/
Lees ook de tekst waarmee Baba Fuseini namens team Amsterdam City Rights zich richtte tot wethouder Kukenheim in de raadscommissie (waar burgers kunnen inspreken) ; hij beschreef hoe zwaar het afgelopen voorjaar is geweest voor ongedocumenteerden en riep de wethouder op meer opvang ruimte ter beschikking te stellen.
In de week van Allerzielen, op zondag 1 november 2020, vindt in de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam de jaarlijkse herdenking plaats voor omgekomen vluchtelingen.
Aan de grenzen van Europa spelen zich dagelijks drama’s af. Mensen die op zoek zijn naar een beter en veiliger leven, verdrinken in zee of komen op andere manieren onderweg om. Deze mensen sterven vaak in stilte, en blijven naamloos. In 2020 telde de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) 621 officieel geregistreerde doden in het Middellandse Zeegebied (telling 24 september 2020, bron: www.missingmigrants.iom.int/). Maar veel mensen sterven buiten het zicht van internationale organisaties en achter elk cijfer schuilt een mens van vlees en bloed, een persoon met een eigen verhaal. Aan hen denken wij, en hun namen worden genoemd zodat zij niet vergeten worden.
Dit jaar vindt de herdenking voor de tiende keer plaats. Het is bijzonder triest te moeten constateren dat we als Europese samenleving nog altijd geen menswaardig antwoord weten te geven op het verlangen van de vele migranten naar veiligheid en rechtvaardigheid. Door steeds strengere grenscontroles nemen migranten steeds meer risico’s en komen velen onderweg om. We denken in het bijzonder aan de schrijnende situatie op Lesbos waar duizenden mensen verstoken van basisbehoeften op straat in leven proberen te blijven.
Programma:
De oecumenische herdenking vindt plaats in de Mozes en Aäronkerk (Waterlooplein 207) op zondag 1 november van 15.00-16.00 uur. De dienst wordt geleid door voorgangers uit verschillende kerken, er wordt gebeden en gezongen en er worden namen voorgelezen van migranten die afgelopen jaar tijdens hun tocht zijn overleden. Na de herdenking worden alle bezoekers uitgenodigd naar de Amstel, waar we in stilte bloemblaadjes over het water zullen uitstrooien.
Aanmelden: Vanwege de coronapandemie kan dit jaar slechts een beperkt aantal mensen fysiek aanwezig zijn tijdens herdenking. Aanmelden kan per mail: info@santegidio.nl
Livestream: De herdenking kan dit jaar echter live worden gevolgd via de facebookpagina’s van de Protestantse Diaconie Amsterdam en Sant’Egidio Nederland. Dit kan óók als je geen facebookaccount hebt, bezoek dan https://www.facebook.com/diaconie of https://www.facebook.com/santegidio.nl
Bestuur: raadvankerkenamsterdam@gmail.com
Postadres:
Nieuwe Herengracht 18
1018 DP Amsterdam
Telefoon: 020-5353700