In een kwartier vertelt Arjan Lubach welke groepen migranten vorig jaar naar Nederland kwamen; vluchtelingen/asielzoekers vormen hier een heel klein deel van. Kijk op: http://www.youtube.com/watch?v=d9u-CLXIH8k
Menu
In een kwartier vertelt Arjan Lubach welke groepen migranten vorig jaar naar Nederland kwamen; vluchtelingen/asielzoekers vormen hier een heel klein deel van. Kijk op: http://www.youtube.com/watch?v=d9u-CLXIH8k
Bij de herdenking van vluchtelingen die omkwamen aan Europese grenzen waren ong. 150 mensen aanwezig. Indrukwekkend was de lange stoet van Mozes&Aaronkerk naar de Amstel, waarbij het koor van de All Saints parochie zingend voorop ging.
Lees het verslag in het Parool: https://www.parool.nl/amsterdam/herdenkingswake-in-amsterdamse-kerk-voor-omgekomen-vluchtelingen~ba78df4e/
Hein de Haas: Hoe migratie echt werkt
Ondertitel: Het ware verhaal over migratie aan de hand van 22 mythen.
Interview door Peter de Graaf, in de Volkskrant – 21 september 2023
Ongekende tijden van massamigratie? Welnee. ‘Negen van de tien Afrikanen komen gewoon legaal naar Europa’
De wijdverbreide veronderstelling is dat armoede de belangrijkste aanjager is van internationale migratie. Maar dat klopt niet, zegt socioloog Hein de Haas, die een boek schreef over 22 migratiemythen. ‘De drijvende kracht achter migratie is de vraag naar arbeidskrachten in Europa en de VS. Dat is de olifant in de kamer van het migratiedebat.’
Mythe 1: we leven in tijden van ongekende massamigratie. ‘Dat is niet zo’, zegt migratiewetenschapper Hein de Haas aan de werktafel in zijn woning in de Amsterdamse wijk IJburg. ‘Het is beeldvorming, ons aangepraat door politici en media. Ongeveer 3 procent van de wereldbevolking is internationaal migrant, en slechts 0,3 procent vluchteling of asielzoeker. Die cijfers zijn al decennialang redelijk stabiel. We zien dus géén explosieve toename van migratie.’
De Haas (54), hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Amsterdam, doet al dertig jaar onderzoek naar migratie en schreef een boek over ‘hoe migratie echt werkt’. Die laatste vier woorden vormen ook simpelweg de titel van zijn magnum opus dat meer dan vijfhonderd pagina’s beslaat en donderdag verschijnt. ‘Het ware verhaal over migratie aan de hand van 22 mythen’, luidt de uitdagende ondertitel.
Het grootste deel van internationale migratie betreft arbeidsmigranten, zowel hoog- als laagopgeleide personen. Van hen is het leeuwendeel legaal, slechts een klein deel illegaal. Verder zijn er internationale studenten, familieleden die zich bij migranten voegen, au pairs en andere groepen.
Toch krijgen asielzoekers en illegale migratie de laatste jaren steevast de meeste aandacht en dat stoort de wetenschapper best wel. ‘Wist u dat negen van de tien Afrikanen gewoon legaal naar Europa komen?’, zegt De Haas. ‘En dat dezelfde politici die ferme anti-migratieretoriek uitslaan en spreken van nog scherpere grenscontroles of het bouwen van muren en hekken, consequent een oogje toeknijpen wat betreft de grootschalige tewerkstelling van illegale arbeidsmigranten?’
Zelfs internationale organisaties doen mee aan de mythevorming. Neem de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Die publiceerde alarmerende cijfers over een explosieve toename van het aantal vluchtelingen tot wel 100 miljoen mensen in 2022. De Haas onderzocht waarop die cijfers zijn gebaseerd. ‘Het bleek dat ze steeds meer landen en ook alle binnenlandse ontheemden hadden toegevoegd, dan gaat zo’n cijfer natuurlijk exponentieel hard omhoog’, verklaart hij.
‘Het is gissen naar de motieven, maar waarschijnlijk doen ze dat om aandacht te genereren en fondsen te werven. Dat begrijp ik, maar het is ook een perverse impuls. Want daarmee dragen vluchtelingenorganisaties bij aan het beeld dat de vluchtelingenmigratie helemaal uit de klauwen aan het lopen is, dat we het niet meer aan kunnen en dat we dus het VN-verdrag over vluchtelingen bijvoorbeeld maar moeten aanpassen. Dat gaat potentieel ten koste van vluchtelingen.’
Ja, er is de laatste jaren wel een toename van het aantal vluchtelingen. Door oorlogen en conflicten in onder meer Syrië, Venezuela en Oekraïne is het totaal aantal vluchtelingen toegenomen tot 26,7 miljoen vorig jaar. Maar ook de wereldbevolking is gegroeid, waardoor de huidige niveaus van de vluchtelingenmigratie relatief vergelijkbaar zijn met begin jaren negentig: circa 0,33 procent van de wereldbevolking.
In het boek ontkracht De Haas aan de hand van tal van internationale onderzoeken, rapporten, statistieken en andere data nog meer hardnekkige migratiemythen. Zoals: ontwikkeling van arme landen remt migratie af. Neen, zegt De Haas, als de armste landen zich ontwikkelen leidt dat aanvankelijk zelfs tot méér emigratie van bewoners, mede omdat migratie duur is. De grootste groep internationale migranten komt zelfs van middeninkomenlanden, zoals Marokko, Turkije of Mexico.
Emigratie is een wanhopige vlucht uit de ellende, is ook een mythe. Dat geldt weliswaar voor het relatief kleine contingent oorlogsvluchtelingen. Maar voor de meeste internationale migranten is het een weloverwogen keuze en een investering die vaak in overleg met de familie wordt gedaan.
‘We horen vooral dramatische verhalen over zinkende boten, stervende mensen in de woestijn of stikkende migranten in vrachtwagens’, zegt hij. ‘Dat is een eenzijdig beeld, waarbij migranten worden gereduceerd tot slachtoffers die uit de klauwen van mensensmokkelaars moeten worden gered. Maar er zijn talloze andere verhalen te vertellen over mensen die dankzij – ook illegale – migratie in staat worden gesteld om een veel betere toekomst voor zichzelf, hun kinderen en hun familie te creëren.’
‘De wijdverbreide veronderstelling is dat armoede en economische ongelijkheid tussen landen de belangrijkste aanjagers van migratie zijn. Daar komt ook de angst vandaan dat westerse landen zonder strikte grenscontroles zouden worden overspoeld door een vloedgolf aan laaggeschoolde migranten. Maar dat klopt niet.
‘De drijvende kracht achter migratie is de vraag naar arbeidskrachten in de bestemmingslanden. Dat is de olifant in de kamer van het migratiedebat. Er is in Europa en de VS een aanhoudende vraag naar arbeid. Daardoor worden ook illegale arbeidsmigranten in hoge mate getolereerd – er wordt in ieder geval nauwelijks op gecontroleerd. Dit is een publiek geheim dat in het migratiedebat meestal onbesproken blijft.
‘Ook in Nederland is er feitelijk geen politieke wil echt grip te krijgen op arbeidsimmigratie. Want het komt ons eigenlijk wel goed uit. Wie doet er anders het werk in de slachterijen, tuinbouwkassen, schoonmaakbedrijven of spoelkeukens van de horeca? De kans om als werkgever tegen de lamp te lopen bij een controle door de Arbeidsinspectie, is nihil.
Daarbij hebben we de regulering van immigratie grotendeels uit handen gegeven aan de private sector. In 2021 waren in Nederland maar liefst 4.830 private wervingsbureaus actief die vooral Oost-Europese arbeidsmigranten aantrekken voor bedrijven. De minst aantrekkelijke banen worden uitgevoerd door arbeidsmigranten, die hier merendeels legaal, maar soms ook illegaal verblijven. Want Nederlandse staatsburgers willen dat werk niet meer doen.’
Sommige partijen pleiten voor strengere grenscontroles om de instroom van migranten te beperken. Maar u stelt nadrukkelijk dat het ook een mythe is dat ‘immigratierestricties immigratie reduceren’.
‘Zo lang de grondoorzaak van migratie – de aanhoudende arbeidsvraag in westerse landen – blijft bestaan, zullen migranten blijven komen. Ze nemen een andere route of duiken in het illegale circuit. Bovendien zijn ondoordachte migratierestricties vaak contraproductief omdat ze de retourmigratie vaak sterker afremmen dan de instroom. Spanje voerde in 1991 als een van de laatste Schengenlanden de visumplicht in voor Noord-Afrikanen. Dat had tot gevolg dat Marokkaanse gastarbeiders die daarvoor heen en weer reisden, zich permanent vestigden in het land en ook hun familie lieten overkomen. Dezelfde ontwikkeling maakte Nederland al eerder mee met voormalige gastarbeiders uit Marokko en Turkije.
‘Het Verenigd Koninkrijk noteerde in 2020 een record netto-migratiesaldo van 500 duizend mensen ondanks of misschien juist dankzij de Brexit. Want Oost-Europeanen die daarvoor heen en weer pendelden, gingen niet meer weg. En om aan de arbeidsvraag te voldoen, werden immigratieregels voor enkele andere landen juist versoepeld en visa afgeschaft.
‘De Italiaanse premier Meloni staat bekend om haar extreme anti-migratiestandpunten. Maar intussen laat ze onder druk van werkgeverslobby’s recordaantallen arbeidsmigranten toe om de werkgelegenheidstekorten aan te vullen. Dat is een bekend fenomeen: politici bezigen ferme taal over het tegenhouden van laaggeschoolde arbeidsmigranten, maar doen in praktijk – bijna stiekem – wat anders.
‘Sinds Spanje en ook Italië in 1991 de visumplicht invoerden voor Noord-Afrikanen, varen bootjes over de Middellandse Zee om de migranten illegaal over te zetten. Dat gebeurt nu nog steeds. En wat zegt de politiek: we moeten de controles op de Middellandse Zee opvoeren. Maar waarom zou dat beleid, dat al dertig jaar lang niet heeft gewerkt, nu opeens wel werken?
‘Uit onderzoek blijkt dat arbeidsmarktdynamiek meestal sterker is dan migratieregelgeving. Relevant is ook dat de grootste bron van illegale migratie niet de illegale oversteek is, maar de zogenaamde ‘overstay’: mensen vliegen na het verlopen van hun visum niet meer terug, maar blijven gewoon hangen. Zelfs de perfecte muur van Trump kan dat niet tegenhouden.’
‘De ironie is dat dit al lang gebeurt. 80 tot 85 procent van de vluchtelingen wordt al decennialang in de eigen regio opgevangen. Er is alles voor te zeggen om meer steun te geven aan die landen. Maar het idee dat we daarmee kunnen voorkomen dat een deel van die vluchtelingen toch in West-Europa terechtkomt, is een illusie. Dat stop je niet.’
‘Dat is praktisch en wettelijk niet mogelijk. Nederland is gebonden aan internationale vluchtelingen- en mensenrechtenverdragen. Bovendien bedraagt de asielinstroom slechts 10 tot 12 procent van de totale migrantenstroom. Dus het overgrote deel van de migranten houd je met zo’n maatregel niet tegen.
‘Er is geen vluchtelingencrisis in de zin van aantallen. We kampen met een asielopvangcrisis. De asielstroom verloopt in pieken en dalen. Om grip te krijgen en misstanden te voorkomen, zou je standaard een buffer moeten inbouwen in de opvang. Maar daar ontbreekt de politieke wil voor, van links tot rechts.’
‘We moeten allereerst af van dat simplistische framing van voor- en tegenstanders van migratie. De mensen hebben echt genoeg van die polarisatie, niet alleen Caroline van der Plas.
‘Ik zou als minister-president een nationaal debat organiseren over migratie. Ik zou hierbij het eerlijke verhaal willen vertellen. Dat migratie positieve en negatieve kanten heeft, maar gedeeltelijk ook onvermijdelijk is. En dat als we daadwerkelijk meer grip willen krijgen op migratie, dat we dat niet los kunnen zien van de toekomstige inrichting van onze maatschappij en economie. Elke oprechte discussie over migratie is namelijk onvermijdelijk ook een discussie over het soort samenleving waarin we willen leven.
‘Hierbij moeten fundamentele keuzen worden gemaakt. Willen we bijvoorbeeld een samenleving waarin steeds meer werk – schoonmaken, ouderen- en kinderzorg, voedselvoorziening – wordt uitbesteed aan een nieuwe klasse van dienaren die vooral uit arbeidsmigranten bestaat? Willen we een grote tuinbouwsector die gedeeltelijk drijft op subsidies en voor de noodzakelijke arbeid afhankelijk is van migranten?
‘Het is hierbij ook relevant dat vooral de meer welgestelde groepen in onze samenleving de economische baten van migratie plukken. De lager opgeleiden worden daarentegen met de deels nadelige sociale gevolgen van migratie geconfronteerd. Zij kunnen vervreemd raken in hun eigen woonwijk, waar ze soms niet eens meer hun eigen taal kunnen spreken of huisjesmelkers woningen volproppen met Oost-Europese arbeidsmigranten.
‘Dit zijn dus veel bredere vraagstukken over ongelijkheid, werk, zorg en algemeen sociaal-economisch beleid, die onlosmakelijk verbonden zijn met migratie. Ik denk dat de tijd rijp is voor een écht en eerlijk debat over migratie.’
– – –
www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/ongekende-tijden-van-massamigratie-welnee
= = =
Op 5 november herdachten wij de vele vluchtelingen die omgekomen zijn aan de grenzen van Europa, op weg in de hoop op een nieuwe toekomst. De herdenkingswake werd gehouden in de Mozes en Aäronkerk en georganiseerd door Sant’Egidio, de Amsterdamse Raad van Kerken, de Catholic Worker en de protestantse Diaconie.
Dominee Ineke Bakker van de landelijke Raad van Kerken hekelde in haar overweging de rol van zovelen bij de onnodig verloren levens van mensen die met veilige toegangswegen en goede procedures geen slachtoffers geworden zouden zijn. Tegelijk kunnen we hulp bieden, zoals de barmhartige Samaritaan, die niet onverschillig blijft maar zich concreet inzet voor de naaste die op zijn pad komt.
Daarna klonk een indrukwekkende lijst van namen en gebeurtenissen van vluchtelingen die in het afgelopen jaar zijn gestorven op hun weg naar Europa. Voorgangers uit twaalf kerkgemeenschappen hebben gebeden voor de vele slachtoffers, ieder volgens hun eigen taal en traditie. De zang werd verzorgd door het koor van de Afrikaanse All Saints parochie. Na afloop van de viering gingen zij zingend voorop in de processie naar de Amstel, waar de 150 aanwezigen bloemen in het water legden om de overledenen te gedenken.
Voorafgaand aan de herdenking was er een informatieve lezing door Dr. Carolus Grütters van het Center for Migration Law aan de Radboud Universiteit en veel gezien media-expert, over de grondoorzaken van veel problemen in ons asielsysteem. Hij ontzenuwde daarbij een aantal veelgehoorde mythes die in het spreken over dit thema vaak klinken in politiek en samenleving.
Bekijk 17 foto’s van de herdenking op: https://www.santegidio.nl/indrukwekkende-oecumenische-herdenking-van-omgekomen-vluchtelingen/ Dit is ook de bron van dit artikel.
26 organisaties, waaronder de Raad van Kerken Amsterdam (Taakgroep Vluchtelingen) stuurden een brief aan programma-commissies van politieke partijen, om aandacht te vragen voor ongedocumenteerden bij het schrijven van de partijprogramma’s voor de verkiezingen in november.
De organisaties wijzen op het belang van voortzetting van de LVV, de menselijke maat (discretionaire bevoegdheid en een commissie o.m. ten behoeve van hier opgegroeide jongeren), opvang voor zieke ongedocumenteerden, oplossingen voor staatlozen, en alternatieven voor de asielroute.Lees de brief hier: https://rvkamsterdam.nl/wp-content/uploads/2023/08/230728-Programmacommissies-brief-ongedocumenteerden.pdf
Bent u lid van een partij of ziet u kans om deze brief te verspreiden en bij programma-schrijvers onder de aandacht te brengen? Alvast hartelijk dank!
van: Nederlands Dagblad – 26 mei 2023
Religieuze leiders in Nederland roepen het kabinet op te stoppen met bezuinigingen op het budget voor ontwikkelingssamenwerking om asielopvang te kunnen betalen.
door Ilse Brandemann
Uit het budget – dat is bedoeld voor buitenlandse projecten en noodhulp – wordt een flinke hap genomen. Uit een analyse van deze krant bleek eerder al dat het kabinet steeds meer geld nodig heeft voor de binnenlandse asielkosten, en dat geld uit het ontwikkelingsbudget haalt.
In de Voorjaarsnota werd dat bedrag concreet: het gaat dit jaar om ruim 1,1 miljard euro, één vijfde van het totale ontwikkelingsbudget. In de komende vier jaar is het bedrag in de Voorjaarsnota vastgesteld op 3,4 miljard euro. Dat geld kan niet worden besteed aan hulp in het buitenland.
Dat leidde tot verontwaardiging bij ontwikkelingsorganisaties, maar ook van partijen in de Tweede Kamer. En nu laten religieuze leiders uit verschillende stromingen in Nederland ook hun stem horen. De brief is ondertekend door verschillende organisaties, waaronder de Raad van Kerken in Nederland, de Boeddhistische Unie, Hindoeraad Nederland, Contactorgaan Moslims en Overheid, de Protestantse Kerk in Nederland en de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland. Zij noemen het feit dat de Nederlandse asielopvang voor een groot deel ‘door de allerarmsten’ betaald moet worden, niet-proportioneel, onrechtvaardig en immoreel.
De brief, gericht aan het kabinet, is een ‘moreel appel’ om af te zien van de bezuinigingen in het ontwikkelingsbudget. De kerken en levensbeschouwelijke organisaties vinden het ‘hun kernopdracht’ om voor kwetsbaren te zorgen, dichtbij en ver weg. ‘Zij zijn alle mensen die mogen rekenen op naastenliefde, medemenselijkheid, barmhartigheid en rechtvaardigheid.’
De kerken en levensbeschouwelijke organisaties wijzen de regering ook op de ‘betrouwbare partner’ die Nederland is geweest. ‘We zijn dankbaar voor de drie decennia van dalende mondiale armoede, waaraan Nederland een waardevolle bijdrage leverde.’ Juist daarom, zeggen de briefschrijvers, is het huidige beleid zorgelijk. ‘Het gevolg van dit voornemen is dat het bestrijden van een van de grondoorzaken van migratie – armoede – drastisch wordt gereduceerd.’
Eerder lieten verschillende politieke partijen zich ook al uit. Zij vinden het onterecht dat de stijgende asielkosten in Nederland ten koste gaan van de allerarmsten. En ook in de coalitie brengt dit punt onenigheid. ChristenUnie en D66 pleitten eerder voor een plafond – een maximum – op de kosten die uit het ontwikkelingsbudget gehaald mogen worden. CDA was daar ook voor, al krabbelde de partij weer iets terug op dat plan. Alleen de VVD is tegen. Zij willen niet breken met de regel, omdat de hulp aan asielzoekers wordt bestempeld als hulp aan het land van herkomst.
VVD-minister Liesje Schreinemacher (Ontwikkelingssamenwerking) zei eerder al dat elk ministerie moet bezuinigen, ook dat van haar. ‘De pijn en de zorg deel ik, maar ik sta achter de keuzes van dit kabinet.’ Welke projecten precies gaan lijden onder deze maatregel, weet de minister nog niet. Ze zegde wel toe dat ze gaat proberen alle lopende projecten te ontzien. ‘Omdat we met partners werken die op ons rekenen.’
– – –
www.nd.nl/nieuws/nederland/1176745/kerken-willen-dat-immoreel-kabinetsbeleid-stopt
= = =
Kom op zondag 18 juni naar de nationale demonstratie voor de rechten van vluchtelingen en migranten. We starten om 14:00 op de Dam. Tot dan!
IEDER MENS HEEFT RECHT OP GELIJKE BEHANDELING
Maar onze overheid steunt geweld aan de Europese grenzen en schendt zo ongeveer ieder recht van asielzoekers en ongedocumenteerde mensen in Nederland. Demonstreer mee voor vrijheid van bewegen! Voor gelijke behandeling van ieder mens.
DE MOVE DEMO IS VOOR IEDEREEN
Maar niet iedereen kan een treinkaartje betalen. Sponsor een ticket, zodat asielzoekende en ongedocumenteerde mensen zich ook uit kunnen spreken. Een retour ticket kost €14.30. Doneer via deze link: https://bunq.me/MiGreat
TEKEN HET MANIFEST
Organisaties kunnen het MOVE manifest ondertekenen. We pleiten daarin voor een oplossing voor de opvangcrisis, gelijke behandelijk voor asielzoekers, het stoppen van grensgeweld, rechten voor ongedocumenteerde mensen en voor vrijheid van bewegen. De link om te tekenen en de volledige tekst vind je hier: https://forms.gle/kL5KK6A11chkZaYW8
Deel vooral ook onze post op sociale media, om zoveel mogelijk mensen te bereiken!
Insta: https://www.instagram.com/p/CslVAcKsffN/?igshid=MzRlODBiNWFlZA==
Facebook: https://www.facebook.com/migreatnl/posts/pfbid02Siraku6X9FWzPAYSvNUsr2ooAMRWFQYRpDqK57jDz3PTp7XxRWQop9MoTPuscHCVl
MiGreat – info@migreat.org – https://migreat.org/
| In azc’s wachten 16.000 erkende vluchtelingen op huisvesting, waar gemeenten onvoldoende in kunnen voorzien. Initiatief De Thuisgevers biedt een oplossing. Door statushouders tijdelijk te huisvesten via maatschappelijke organisaties, zoals kerkelijke gemeenten of sportverenigingen. En door te zorgen voor aanvullende sociale begeleiding en goede samenwerking met de lokale overheid. Met deze publiek-private samenwerking hebben initiatiefnemers de Protestantse Kerk in Nederland en de gemeente Kampen samen goede ervaringen opgedaan bij de opvang van ontheemden uit Oekraïne. Dat kan in veel meer plaatsen! |
| Tientallen kerken en andere maatschappelijke organisaties door heel het land onderzoeken inmiddels mogelijkheden in hun eigen gemeente. We nodigen kerken in Amsterdam van harte uit om ook te bekijken wat mogelijk is. Zie het artikel voor uw kerkblad en de flyer. Hoort u graag meer over dit plan? Laat het ons weten, dan organiseren we een ontmoeting met Karel Jungheim (Kerk in Actie). Hij komt graag naar Amsterdam om meer over dit mooie project te vertellen. |
| De Thuisgevers wordt financieel mogelijk gemaakt door het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) faciliteert het project, dat ook wordt gesteund door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Raad van Kerken in Nederland. |
Vrouwen Tegen Uitzetting (VTU) organiseert op donderdag 20 april
een bijeenkomst over het terugkeerbeleid in Pakhuis de Zwijger
inloop (met soep) vanaf 18:00, programma 19:00-21:00 uur
met asieladvocaat Maartje Terpstra
en hoogleraar arbeids- en migratierecht Leo Lucassen
‘Het terugkeerbeleid moet strenger!’ ‘Afgewezen asielzoekers moeten zo snel mogelijk het land uit, desnoods met geweld.’ Dat is wat we voortdurend horen in de berichtgeving over het Nederlandse asielbeleid. Maar de praktijk geeft een heel ander beeld: slechts 1/3 van de ‘vertrekplichtigen’ gaat weg uit Nederland. De rest komt op straat terecht. Toch benadrukt het kabinet keer op keer dat wie niet mag blijven sneller zal worden uitgezet. Die fictie wil VTU ontmaskeren en we komen met alternatieven.
Programma van 19:00-21:00 in Pakhuis de Zwijger
Het volledige programma staat op de site van Pakhuis de Zwijger.
De bijeenkomst is gratis, geef je wel op via de site van Pakhuis de Zwijger.
Met hartelijke groet, VTU
van: AD – 26 augustus 2022
Tientallen asielzoekers en statushouders kunnen op korte termijn onderdak krijgen bij kerkelijke gemeenten in heel Nederland, in de hoop de situatie in Ter Apel enigszins te verlichten. De Protestantse Kerk in Nederland en de gemeente Kampen hebben daar een plan voor, nadat ze zich eerder al samen succesvol inzetten voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne.
De kerken en Kampen lukte het eerder dit jaar om in korte tijd huisvesting te bieden aan een grote groep mensen uit Oekraïne. Op basis daarvan hebben de gemeente Kampen en de Protestantse Kerk in Nederland een voorstel neergelegd bij het ministerie om een ‘forse pilot’ op te zetten om dit model op meer plaatsen in het land te laten werken, maar dan voor statushouders of asielzoekers. ,,We kunnen in principe gewoon van start, maar iemand moet het financieren”, legt een woordvoerder van Kerk in Actie uit.
Volgens de twee partijen laat de ‘Kamper Aanpak Ontheemden’ zien dat vluchtelingen snel – en met draagvlak – onderdeel worden van de samenleving als dat kleinschalig gebeurt. ,,Je biedt mensen een menswaardig bestaan als je hen bij naam kent en hen opneemt in de gemeenschap. Wij voelen ons door God geroepen om vreemdelingen te verwelkomen, hen te helpen en voor hen te zorgen. Dus hier is voor ons een nieuwe kans om deze roeping uit te leven, om op te komen voor gerechtigheid en op te komen voor de meest kwetsbaren”, zegt Jurjen de Groot, directeur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland.
Mensonwaardige situatie
Hij zegt ‘al weken met ontzetting te kijken’ naar de beelden uit Ter Apel, waar honderden asielzoekers per dag buiten slapen. Voor hen zijn er een handjevol wc’s en geen douches, waardoor de hygiënische situatie dramatisch is. Artsen zonder Grenzen staat sinds gisterochtend met een groep medici bij het aanmeldcentrum. ,,Het is meer dan mensonwaardig wat we zien. Onze telefoon gaat voortdurend: kerken in heel Nederland bieden hulp en opvangplekken aan”, aldus De Groot.
Volgens burgemeester Sander de Rouwe van de gemeente Kampen spelen kerken nu nog een ‘ondergeschikte rol’. ,,Terwijl ze bovengemiddeld betrokken zijn en een actievere rol kunnen vervullen bij de lokale extra opvang van bijvoorbeeld statushouders. Als lokale overheden en kerken de handen ineenslaan kunnen we net als bij de Oekraïense vluchtelingen de maatschappelijke druk verminderen en het draagvlak vergroten.”
Er hebben al verschillende gemeenten belangstelling getoond. Kampen wil zelf de pilotgemeente blijven van het project om te kijken of de aanpak efficiënt blijft verlopen. In die gemeente worden nu alleen Oekraïense vluchtelingen opgevangen, maar dat kan snel worden uitgebreid naar asielzoekers uit andere landen.
Bisschop Ron van den Hout van het bisdom Groningen-Leeuwarden noemt de situatie in Ter Apel ‘beschamend en vernederend’. Dat stelt hij in een gezamenlijke verklaring van de Nederlandse bisschoppen. De Rooms-Katholieke Kerk in Nederland (RKK) roept op tot ‘waardige hulp’ aan deze asielzoekers, die minimaal een schoon bed, bad en brood zouden moeten hebben.
Van den Hout was onlangs met de werkgroep Vluchtelingen van de Raad van Kerken in Griekenland, waar ook een opvangcrisis is. Zoiets als nu in Ter Apel heeft hij zelfs daar niet gezien, aldus de RKK. ,,Het kan niet zo zijn dat dergelijke situaties van te veel mensen, te weinig bedden, sanitair en voedsel nu ook hier in Nederland ontstaan”, aldus Van den Hout.
De bisschoppen vinden dat kerkgangers ook een taak hebben in de opvang van de asielzoekers. Gelovigen zouden een luisterend oor moeten bieden en daadwerkelijke bereidheid moeten tonen om te helpen. ,,Een land zo rijk als Nederland zou in staat moeten zijn om echte vluchtelingen op te nemen en dat goed te organiseren”, aldus bisschop Gerard de Korte van het bisdom Den Bosch
– – –
van: Trouw – 2 september 2022
In het Filosofisch elftal legt Trouw een actuele vraag voor aan twee filosofen uit een poule van elf. Vandaag: het kabinet wil de opvangcrisis bezweren met het opschorten van gezinshereniging. Juridisch is dat wankel, is het meer dan symboolpolitiek?
door Maurice van Turnhout
De Syrische vluchteling Omar Ahmed, bewoner van het azc in Ter Apel, beschreef maandag in deze krant wat hij boven alles miste: “De geur van mijn dochters, het gevoel echt samen te zijn. Dat komt snel weer.”
Niet als het aan het kabinet Rutte-IV ligt. Het opvangakkoord van de coalitie bevat onder andere een vijftien maanden durende stop op gezinshereniging voor statushouders. Juridisch blijft die maatregel niet overeind, waarschuwen mensenrechtenorganisaties, want die is strijdig met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, de Europese Gezinsherenigingsrichtlijn en het Kinderrechtenverdrag.
Dat lijkt op symboolpolitiek. Maar waar staat deze politiek dan symbool voor, en wat is in deze kwestie de verantwoordelijkheid van burgers?
“De coalitiepartners beweren dingen die aantoonbaar niet kloppen”, stelt politiek filosoof Ivana Ivkovic. “Zo zegt het kabinet dat een volledige asielstop onmogelijk is, omdat zoiets tegen Europese regels indruist. Schaamteloos, want een tijdelijke stop op gezinshereniging is natuurlijk evengoed tegen de regels. Premier Rutte geeft toe dat er fouten zijn gemaakt in het asielbeleid, maar hij neemt daar geen enkele verantwoordelijkheid voor en verbindt er geen politieke consequenties aan. Het lijkt alsof het beleid louter symbolisch is geworden, alsof dat nergens meer aan wordt getoetst en losgezongen is van de werkelijkheid.”
Ivkovic vervolgt: “Het is helemaal surrealistisch dat het akkoord nu als bezwering van de opvangcrisis wordt gepresenteerd. Er wordt nog steeds niet gesproken over structurele uitbreiding van opvangcapaciteit voor asielzoekers, óók niet door linkse partijen. Het gaat alleen maar over extra bedden als noodoplossing. De huidige opvangcrisis is geen ongelukkige uitzondering, en geen gevolg van fouten, maar de uitkomst van jaren structureel bezuinigingsbeleid. Dat beleid was een knieval van de middenpartijen naar de rechtse kiezer, die het liefste een totale migratiestop zou zien.”
“De vraag is inderdaad waarom die middenpartijen niet de verantwoordelijkheid nemen die bij hun kiezersmandaat past,” reageert Gert-Jan van der Heiden, hoogleraar metafysica aan de Radboud Universiteit. “Als zij óók die rechtse stem gaan vertolken, geloven ze dan nog wel in hun eigen verhaal? Coalitiepartners D66 en ChristenUnie zouden vanuit hun oorspronkelijke politieke overtuiging waarschijnlijk anders met vluchtelingen willen omgaan, maar ze bijten niet door.”
Volgens Van der Heiden is het opschorten van het recht op gezinshereniging symptomatisch voor een dieper liggend probleem. “In feite is het de zoveelste manier waarop we vluchtelingen een basaal recht ontzeggen. Waarom behandelen we mensen die hiernaartoe zijn gevlucht als een aparte categorie mensen? Waarom zetten we ze in kampen, en vinden we het normaal dat ze afgesneden worden van de samenleving waarin ze bescherming zoeken?”
Van der Heiden verwijst naar een terugkerend motief in het Oude Testament: wees goed voor de vreemdeling in je midden, want zelf stam je ook van vreemdelingen af. “Als je maar diep genoeg graaft in de geschiedenis stuit je altijd op migratiebewegingen van je voorouders. Wat onderscheidt ons dan van die ándere vreemdelingen dat we denken over hun lot te kunnen beslissen, dat wij als burgers van een natiestaat mogen selecteren welke burgers we naast ons dulden en welke niet? Als je geboren wordt bepaal je toch ook niet binnen welk gezin dat is, of naast welke buren je opgroeit?”
Ivkovic: “Het opvangakkoord is een voorbeeld van ontmoedigingsbeleid dat al zo’n twintig jaar wordt gevoerd. Denk ook aan minister Rita Verdonk, die in 2006 een vluchtelingenkamp in Kenia bezocht met de boodschap ‘home is home’. Los van het idee dat zo’n ontmoedigingsbeleid moreel verwerpelijk is, blijkt het ook nog eens ineffectief te zijn. Door dit soort negatieve signalen besluiten asielzoekers helemaal niet om in eigen land te blijven. Ze hebben nu eenmaal goede redenen om te vluchten, en aangezien alle andere routes zijn dichtgetimmerd blijven ze met gevaar voor eigen leven de Middellandse Zee oversteken. Natiestaten willen soeverein reguleren welke mensen hun grenzen oversteken en welke niet, maar ze stuiten daarbij op de grenzen van hun kunnen. En dat gaat ten koste van mensenlevens.”
Als de staat tekortschiet, waar begint dan de verantwoordelijkheid van burgers? “Begrijp me goed,” zegt Ivkovic, “het is prachtig als burgers initiatieven ontplooien voor betere asielopvang. Maar we vangen momenteel al veel te veel politieke tekorten op met de participatiemaatschappij: als de zorg wordt wegbezuinigd, moeten kinderen maar gaan mantelzorgen voor hun ouders; als de asielopvang wordt wegbezuinigd, moeten barmhartige Samaritanen blijkbaar vluchtelingen gaan opvangen op een zolderkamertje. Zo vergeten we dat asielzoekers mensen zijn die aanspraak kunnen maken op rechten, en ontstaat het beeld dat je asielzoekers moet helpen omdat ze zielig zijn. Door goede bedoelingen van burgers worden ze afhankelijk gemaakt van liefdadigheid.”
Van der Heiden: “Natuurlijk, liefdadigheid mag nooit politieke verantwoordelijkheid vervangen, maar liefdadigheid kan ook betekenen: mensen op een beschaafde manier verwelkomen in hun nieuwe omgeving. Daarmee maak je nieuwkomers helemaal niet kwetsbaarder, maar juist sterker. Volgens mij hebben Nederlandse burgers nu vooral de verantwoordelijkheid om te laten zien dat ze zich diep schamen voor de manier waarop we als rijk land met asielzoekers omgaan. Ik las dat minderjarige azc-bewoners in Ter Apel buiten op een stoel moesten slapen. Dit asielbeleid kleeft aan alle Nederlanders, het wordt namens ons allemaal uitgevoerd. Maar in plaats van de misstanden onder ogen te zien, wenden we uit schaamte liever onze blik af.”
Ivkovic: “Van hulpverleners weet ik dat vluchtelingen vaak mentaal breken door de uitzichtloosheid van hun asielprocedure. Ze leven in een kafkaëske situatie van legale willekeur: er zijn wel regels, maar die gelden niet; er is een wet, maar die betekent niets meer.”
Van der Heiden: “Hannah Arendt beschreef de Duitse vernietigingskampen uit de Tweede Wereldoorlog als een intensivering van de vluchtelingenkampen uit het interbellum. Zet mensen als aparte categorie in een kamp, en je normaliseert dat je die mensen anders – slechter – mag behandelen. De Italiaanse filosoof Giorgio Agamben gaat nog een forse stap verder en noemt het kamp de onderliggende structuur van de moderne politiek. Daarmee bedoelt Agamben niet dat wij burgers allemaal in kampen leven. Hij zegt vooral: kijk om je heen, er was geen moment in de moderne geschiedenis dat er géén mensen in kampen zijn gestopt. Vanzelfsprekend zijn azc’s beschaafder dan vernietigingskampen, maar ze opereren met dezelfde onderliggende logica.”
De Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger was in 1789 de leidende tekst van de Franse Revolutie. In dit document kreeg ieder mens bij geboorte onvervreemdbare rechten toegekend. Vele natiestaten – waaronder Nederland – namen de verklaring als leidraad voor hun grondwet.
Daar begon volgens Giorgio Agamben (1942, Rome) het probleem. Wanneer staten optreden als hoeders van mensenrechten, kunnen ze die rechten in de praktijk enkel als burgerrechten waarborgen. En dan worden die rechten dus exclusief toegekend aan mensen die binnen de grenzen van de natiestaat geboren zijn.
Maar hoe zit het dan met vluchtelingen? Zij kunnen zich niet volledig op het recht beroepen, omdat ze als het ware tussen twee natiestaten in zijn gevallen. Wél zijn ze onderworpen aan de wetten van de staat waar ze op dat moment verblijven.
Zo leven vluchtelingen op de drempel van de rechtsorde, beschrijft Agamben in zijn boek Homo sacer (1998): “Als de vluchtelingen (…) in de orde van de moderne natiestaat zo’n verontrustend element vormen, komt dit vooral doordat zij de directe band tussen mens en burger, tussen geboorte en nationaliteit verbreken en daarmee de oerfictie van de moderne soevereiniteit in een crisis brengen.”
– – –
www.trouw.nl/religie-filosofie/het-lijkt-alsof-het-asielbeleid-louter-symbolisch-is-geworden
Beste lezer,
Van veel kanten krijgen we de vraag of er vanuit de PKA/Protestantse Diaconie iets georganiseerd wordt voor de gestrande vluchtelingen in Ter Apel. De Diaconie heeft hierover overleg met o.a. de Regenbooggroep, het Leger des Heils en de Gemeente. De PKA heeft overleg met de Raad van Kerken Amsterdam. Zodra hier concrete dingen over te melden zijn, zullen we dit communiceren. Maar er is ook nu al veel mogelijk. Er zijn diverse mogelijkheden voor kerken en individueel om aan te haken bij Amsterdamse en landelijke initiatieven. Een aantal suggesties noemen we in deze mail.
AMSTERDAM
De Diaconie van de Protestantse Kerk verleent structureel hulp aan vluchtelingen, in nauwe samenwerking met andere partijen als de Regenbooggroep, het Leger des Heils, het Rode Kruis en de Gemeente Amsterdam. De noodhulp die in het Westelijk Havengebied voor een half jaar zal worden georganiseerd voor vluchtelingen die gestrand zijn in Ter Apel, verloopt via het Rijk. De Diaconie onderzoekt of daar wellicht aanvullende vormen van hulpverlening mogelijk zijn. Welke vormen van hulp aan initiatieven in Amsterdam en in het land zijn nu al mogelijk vanuit je kerkplek of individueel?
Team Kerkbed helpt met het aanbieden van noodbedden. Het doet daarbij een nadrukkelijk beroep op kerkgemeenschappen daaraan bij te dragen.
Het Team Kerkbed is continu op zoek naar plekken voor kleinschalige, tijdelijke opvang voor vluchtelingen. Het gaat om kortdurende opvang. In de tussentijd wordt dan gekeken naar een meer structurele opvang voor deze mensen. Dus heb je als kerk of individueel een kamer/kamers met basisvoorzieningen beschikbaar, inclusief een vorm van begeleiding, meld je dan bij: Elske Scholte, elskescholte@gmail.com / 06 5333 8586.
Het Wereldhuis van de Protestantse Diaconie aan de Nieuwe Herengracht biedt ambulante hulp aan vluchtelingen. Je kunt op verschillende manieren helpen:
Kijk voor meer informatie op: https://www.wereldhuis.org/donate
De Regenbooggroep biedt allerlei vormen van opvang voor daklozen en mensen die het moeilijk hebben, zij verzorgen ook de opvang van 1100 Oekraïners in de stad.
Ze zijn continu op zoek naar vrijwilligers en buddy’s en ze zijn ook blij met donaties. Ze haken regelmatig aan bij actuele situaties, zoals ook nu bij de opvang van vluchtelingen uit Ter Apel.
Meer info: https://www.deregenboog.org/
LANDELIJK
Extra collecte voor / oproep tot doneren aan Inlia
INLIA staat voor: Internationaal Netwerk van Lokale Initiatieven met Asielzoekers. Het is een netwerkorganisatie van en voor Nederlandse geloofsgemeenschappen die asielzoekers en vluchtelingen in nood helpen. Inlia steunt de kerken in de noordelijke provincies met de opvang van de vluchtelingen uit Ter Apel.
Kerken kunnen een extra collecte organiseren voor Inlia, of oproepen om te doneren. Collectes en individuele donaties kunnen overgemaakt worden op rek. NL 47 INGB 0005 8728 15 t.a.v. St. Inlia, o.v.v. noodhulp Ter Apel.
Via Stichting MiGreat
Stichting MiGreat richt zich op de actuele situatie in Ter Apel, o.a. via voedseldistributie ter plaatse. [ Op 4 september organiseerde MiGreat een demonstratie op het Museumplein onder het motto ‘Wij maken plek’ https://www.parool.nl/amsterdam/paar-honderd-man-bij-protest-op-museumplein-tegen-situatie-ter-apel-ik-werd-steeds-bozer~b00a48dc/ ]
Je kunt helpen door vrijwilliger te worden of door te doneren.
Meer info op: www.migreat.org
2. Achtergrondinfo: wat gebeurt er vanuit kerken/diaconieën landelijk?
Daarvoor verwijzen we naar de volgende artikelen:
PKN-mailing:
We bevelen al deze vormen van hulp van harte bij jullie aan en komen bij jullie terug als er nieuwe plannen/ideeën zijn.
Heb je zelf een suggestie? Laat het ons weten.
Prot. Diaconie: info@diaconie.org of 06-1334 3219
Prot. Kerk Amsterdam: info@protestantsamsterdam.nl of 020-5353 700
Bestuur: raadvankerkenamsterdam@gmail.com
Postadres:
Nieuwe Herengracht 18
1018 DP Amsterdam
Telefoon: 020-5353700