door redactie Westkrant – 13 oktober 2025

Afgelopen zondag was er een protest ‘tegen massa-immigratie, voor een veilig Nederland en tegen het woningtekort’. De deelnemers verzamelden zich op het Museumplein en liepen een mars die onder meer de Overtoom aandeed. Hun inspanningen waren niet voor niets: vluchtelingenorganisaties zijn er ruim 111.000 euro rijker van geworden – en de teller loopt nog.

Dit geld is de voorlopige opbrengst van de actie ‘Sponsor een extreemrechtse demonstrant’ van burgerbeweging DeGoedeZaak. Door dit initiatief konden mensen een deelnemer sponsoren om zo geld op te halen voor organisaties die werk
doen voor vluchtelingen. “Op deze manier draaien we een mars van haat om
naar een sponsorloop voor hoop”, aldus Jasmijn Haak Wegmann, campaigner bij
DeGoedeZaak.

500 betogers
Aan de mars deden uiteindelijk 500 betogers mee. Ze scandeerden leuzen als “AZC weg ermee” en “Nederland gaat kapot’ en zwaaiden met Hollandse, Friese en VOC-vlaggen.

Actie loopt nog
Het doel van de actie was om voor iedere demonstrant een sponsor te vinden (vanaf 3 euro per betoger). Uiteindelijk hebben meer dan 11.000 mensen gedoneerd. Hiermee zijn er bijna 25 sponsoren per demonstrant gevonden. Met deze ‘sponsorloop’ heeft de organisatie inmiddels al ruim 111.000 euro opgehaald voor VluchtelingenWerk, het Kansfonds en INLIA. De actie staat nog open tot en met vrijdag. Hier vind je meer info.

Link naar: https://www.degoedezaak.org/sponsor-een-extreemrechts-demonstrant-voor-het-goede-doel/

Bron: https://www.dewestkrant.nl/anti-immigratieprotest-levert-vluchtelingenorganisaties-al-ruim-111-000-euro-op/

De zorgen over de opvang van kinderen in het asielzoekerscentrum aan de Hogehilweg nemen toe in de Amsterdamse gemeenteraad. Daar werd woensdag aangedrongen op verbeteringen, na signalen van Save the Children. Wethouder Rutger Groot Wassink belooft het gesprek met het COA te intensiveren.

door: David Hielkema in het Parool van 1 oktober 2025

In het azc in Amsterdam-Zuidoost verblijven meer dan honderd kinderen. Save the Children waarschuwde maandag dat de omstandigheden er onveilig en ongezond zijn: geen buitenspeelruimte, weinig toezicht en een gebrek aan privacy. Kinderen krijgen incidenten op de gangen direct mee, waardoor stress zich opstapelt.

De Hogehilweg kwam eerder in beeld omdat de verdachte van de moord op de 17-jarige Lisa er verbleef. Ook meldden bewoners steekincidenten en drugsproblemen; kinderen zouden hier ook mee geconfronteerd worden. Nu groeit de politieke druk om juist de positie van kinderen op deze locatie serieus te nemen en hier meer tegen te doen.

Tegenstrijdigheid

GroenLinks-raadslid Milka Yemane wees woensdag tijdens een commissievergadering op een tegenstrijdigheid: kinderen werden weggehaald van opvangschip MS Galaxy vanwege de slechte omstandigheden, maar op de Hogehilweg verblijven er dus nog altijd ruim honderd. “Zijn er mogelijkheden om deze locatie kindvriendelijker te maken, met buitenruimte, privacy en voldoende zorg en onderwijs?” vroeg zij de wethouder.

Ook de PvdA toonde zich kritisch. Raadslid Fatihya Abdi wilde weten of de gemeente bereid is kinderen elders te plaatsen als verbeteringen uitblijven. “We kunnen niet garanderen dat hun rechten worden gerespecteerd onder deze omstandigheden,” zei zij.

Wethouder Rutger Groot Wassink reageerde dat noodopvanglocaties ‘per definitie eigenlijk niet geschikt’ zijn voor kinderen. Hij verwees naar de eerdere verhuizing van minderjarigen van de Galaxy naar andere azc’s in de stad. “Bij voorkeur ook hier niet in noodopvang,” zei hij, “maar soms zijn er argumenten om kinderen toch tijdelijk te laten blijven, bijvoorbeeld vanwege onderwijs of hun netwerk.”

Raad gaat naar noodopvang Hogehilweg

Volgens de wethouder ligt de primaire verantwoordelijkheid bij het COA, maar voert hij ‘heel vaak overleg’ met de organisatie en locatiemanagers. De signalen van Save the Children en de zorgen uit de raad vormen voor hem aanleiding om opnieuw met het COA in gesprek te gaan. “Op termijn wil ik af van noodopvanglocaties,” benadrukte hij.

De gemeenteraad lijkt zich daar niet bij neer te leggen. Een meerderheid steunde woensdag het voorstel om een werkbezoek te organiseren aan de opvanglocatie. Daarmee willen raadsleden zelf een beeld krijgen van de situatie waarin de kinderen leven.

De noodopvang Hogehilweg werd in 2022 geopend, aanvankelijk voor drie maanden. Inmiddels is de overeenkomst verlengd tot 2028.

http://www.parool.nl/amsterdam/zorgen-om-ruim-100-kinderen-in-azc-hogehilweg

Het was zaterdag Open azc-dag. Ook de opvang in de Bloemstraat in de Jordaan in Amsterdam opende zijn deuren. ‘Juist door al dat gedoe, ga je wel een keer kijken.’

door Hans van der Beek – in het Parool van 27 september 2025

In de knusse patio van het asielzoekerscentrum (azc) in de Bloemstraat bewerkt een jongeman het kapsel van een huisgenoot, eerst met een tondeuse, daarna met een mesje. Met elkaar praten is door de taalbarrière lastig, maar ze steken allebei een duim omhoog. Ze hebben het blijkbaar naar hun zin in deze opvang voor jongens van vijftien tot achttien jaar.

Dat bevestigt Yamin (17) uit Syrië, die hier nu bijna een jaar is. “Goed,” zegt hij. “Het COA is goed, de jongens hier zijn goed. Alles is goed.”

In het hele land openden zaterdag 180 opvanglocaties de deuren, waarvan twee in Amsterdam en twee in Amstelveen. Aanvankelijk zouden vier Amsterdamse locaties deelnemen, maar die op cruiseschip Galaxy en de opvang op de Kabelweg bleven dicht na de gewelddadige demonstraties tegen azc’s van afgelopen week.

Steunbetuiging

De bezoekers die zaterdag in de Bloemstraat een kijkje komen nemen, beginnen hun bezoek in de patio. Yamin heet iedereen welkom met een boks. Buurtbewoners Anna Vermeiden (69) en Ad Kempen (68) zijn ook gekomen als steunbetuiging. Vermeiden: “Juist door dat gedoe, wil je hier wel een keer kijken. Een soort adhesie. Geen prinsenvlag, maar een rode vlag.”

Kempen: “Er wordt nu geframed dat er een migratieprobleem is. Nee, er is een opvangprobleem. Dat probleem is op te lossen, maar dan moet wel de wil er zijn.”

Hans Hofsté, locatiemanager van het opvangcentrum in de Bloemstraat, vertelt dat op deze locatie 42 jongens verblijven, afkomstig uit vijf verschillende landen, van wie de helft uit Syrië. Hofsté: “Het is onze opdracht deze jongens op te voeden tot volwassenheid in een wereld die nieuw voor hen is.”

Kempen vraagt of deze jongens ook een kans hebben om te blijven. Dat kan Hofsté bevestigen.

Kempen: “Het is erg druk op de opvanglocaties en er gebeuren dingen die niet kloppen. Daarom is het belangrijk te zien dat er ook veel goed gaat.”

Hofsté: “Er gebeuren heel mooie dingen in COA-land. Deze jongens bijvoorbeeld horen ook dat ze van Wilders terug naar Syrië moeten. Waarom zouden ze dan nog Nederlands leren? Toch gaat 90 procent van hen elke dag naar school. Voor ons is dat een groot succes.”

Binnen wordt getafelvoetbald. Op een tafel staan hapjes en drankjes. Buurvrouw Petra Dictus (74) heeft net een potje vier-op-een-rij met een bewoner gespeeld (en gewonnen). “Ik kom hier al heel lang. Ik ben heel betrokken, ik kook elke maandag voor ze. Zodat die jongens zien: wat een aardige mensen, laat ik ook aardig doen. Ik wil dat ze zich welkom voelen.”

Incidenten bij azc’s

De incidenten bij azc’s van de afgelopen week versterken dat gevoel. “Ik wil lief en zorgzaam zijn, in plaats van stil te staan bij al die vreselijke berichten. Mensen zijn bang voor iets wat ze niet kennen. Heb toch een beetje respect voor een ander mensenleven.”

Bij de tafel met hapjes staan Leonie Sterenborg (42) en Arnoud van der Zaan (42), ze hebben net hun bordje leeg. Sterenborg: “We wilden eigenlijk naar de Galaxy. Daar komen we heel vaak langs, dus we waren benieuwd hoe de mensen het daar hebben. Maar dat kon niet, dus zijn we hier naartoe gekomen. Deze opvang was voor ons het dichtst bij.”

De eerste indruk van de locatie is prima. Sterenborg: “Het is redelijk kleinschalig en gezellig. En midden in de stad. Dit is best een plek waar je je fijn kunt voelen. Zeker voor mensen met een traumatisch verleden lijkt dit een veilige omgeving.”

Protest reden voor bezoek

Voor Van der Zaan zijn de felle protesten tegen azc’s een extra reden voor hun bezoek. “Juist daarom. We willen deze mensen ook een hart onder de riem steken. Het is goed om zelf te komen kijken, voordat je je mening vormt.”

Aan een picknicktafel in de patio vertelt Yamin over de rellen in Den Haag van vorig weekend, geholpen door woonbegeleider Aiman Baltit (26) die vertaalt. Baltit: “Hij heeft de protesten tegen azc’s meegekregen, hij heeft de kapotte auto’s gezien en hoe het een grote chaos was. Dat vond hij niet leuk, omdat nu zijn vrienden in Syrië misschien niet meer naar Nederland kunnen komen.”

Het nieuws wordt in de opvang wekelijks besproken in een huiskamervergadering. Baltit: “De impact op de jongens is groot. Ze zijn hierheen gekomen om veiligheid te zoeken. Nu ze dit nieuws horen, werpt dat voor hen de vraag op of ze hier wel op de juiste plek zijn.”

“Ik ga naar school in Nederland,” zegt Yamin. “Ik wil politieagent worden.”

http://www.parool.nl/amsterdam/hart-onder-de-riem-voor-azc-bewoners-tijdens-open-dag-in-jordaan

van: Parool – 30 september 2025

Toen een azc bij Amsterdam-Sloterdijk de open dag afgelastte vanwege de maatschappelijke onrust, waren bewoners verdrietig: ze hadden graag hun goede bedoelingen laten zien. Eén bewoner besloot alsnog zijn speech voor te dragen, schrijft Emma Zorgdrager van het COA in deze ingezonden brief.

Zaterdag 27 september was de open dag op verschillende locaties van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in Nederland. Wij, COA-locatie Kabelweg [Einsteingebouw] in Amsterdam, hadden er enorm naar uitgekeken en alle voorbereidingen waren getroffen.

Helaas hebben we twee dagen van tevoren moeten besluiten de open dag af te gelasten vanwege de aanhoudende dreiging en de onrust rondom het asielbeleid. Niet alleen wij en de bezoekers waren enorm teleurgesteld, maar ook onze bewoners voelden zich verdrietig.

Dit was hun kans om te laten zien hoe zij hun leven leiden, hun bijdrage aan de buurt en de samenleving leveren, en om te laten zien welke goede bedoelingen zij hebben. Doordat de open dag bij ons niet meer doorging, konden bezoekers geen kijkje nemen in ons asielzoekerscentrum. Ondanks deze tegenslag kwamen we samen met de bewoners en maakten er toch een mooie dag van.

‘Niet gescheiden, maar verbonden’

Tot onze verrassing had een van onze bewoners, zonder dat wij dit wisten, een speech voorbereid, die eigenlijk was bedoeld voor de bezoekers. Hij heet Adnan, een 51-jarige apotheker die een paar jaar geleden vanuit Jemen is gevlucht. Zijn familie is daar achtergebleven, waar hij zich veel zorgen over maakt.

Terwijl iedereen genoot van het heerlijke eten dat speciaal voor de open dag door de bewoners was gemaakt, las hij onverwachts zijn woorden voor aan een grote groep mensen:

“Beste vrienden, dank u wel dat u hier bent en dat u uw hart openstelt om ons te ontmoeten. Voor ons als vluchtelingen is dit belangrijk, want achter het woord ‘vluchteling’ schuilt altijd een mens met dromen, met hoop en met dezelfde gevoelens als ieder ander. Wij hebben ons land niet verlaten uit keuze, maar uit noodzaak. Oorlog en gevaar hebben ons gedwongen.”

“Wat wij zoeken is geen medelijden, maar een kans om een veilig leven op te bouwen, onze kinderen in vrede groot te brengen en iets terug te geven aan de samenleving waarin wij nu leven. Ontmoetingen zoals vandaag laten zien dat we niet gescheiden zijn, maar verbonden. We zijn allemaal deel van dezelfde menselijke familie. Wat ons bindt, is groter dan wat ons scheidt. Dank u wel dat u deze brug bouwt en ons hoop heeft op een betere toekomst. Dank u wel.”

Dit artikel is een ingezonden bijdrage, geschreven door Emma Zorgdrager . Zij is programmabegeleider bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (Coa) en woont in Amsterdam.

– – – – –

www.parool.nl/columns-opinie/adnan-51-uit-jemen-over-de-afgelaste-open-dag-van-zijn-azc-we-willen-geen-medelijden-maar-een-kans

= = =

van: Parool – 9 september 2025

De gemeente Amsterdam verlengt de opvang op cruiseschip MS Galaxy in het Westelijk Havengebied tot minimaal 2027. Zo blijft Amsterdam leunen op de noodvoorziening die 1500 bedden telt, ondanks eerdere kritiek op de leefomstandigheden aan boord.

door David Hielkema

De beslissing staat in een brief van wethouder Rutger Groot Wassink (Opvang) aan de gemeenteraad van Amsterdam. Volgens het college is de locatie ‘suboptimaal’, maar noodzakelijk om aan de wettelijke taakstelling van 4479 opvangplekken te voldoen. De Galaxy is goed voor ruim een derde daarvan. ‘Toch is er vertrouwen om de opvang te verlengen,’ schrijft Groot Wassink.

Het contract zou dit jaar aflopen, maar wordt nu verlengd tot de opening van het nieuwe azc Houthaven in 2027, waar 500 opvangplekken komen. Dan moet de stap volgen van noodopvang naar kwalitatieve, langdurige opvang, waarna de noodlocatie kan sluiten. Maandelijks kost de opvang op het schip bijna drie miljoen euro. Die rekening wordt door het Rijk betaald.

Drugshandel op de boot

Uit eerdere humanitaire toetsen bleek dat de Galaxy aan 22 van de 25 vereisten voldoet. Drie indicatoren blijven problematisch: bewoners hebben slechts 3 in plaats van de vereiste 4 vierkante meter slaapruimte, koken is onmogelijk vanwege brandveiligheidsregels en de opvang schiet tekort voor de ontwikkeling van kinderen.

Om dat laatste te ondervangen zijn alle minderjarigen inmiddels naar andere azc’s in de stad overgeplaatst. Ondanks de verbeteringen en de rust die het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en politie in evaluaties rapporteren, blijft het schip onderwerp van debat. Eerder meldden Russische lhbtq-asielzoekers dat het er relatief veilig is, maar dat drugs er eenvoudig verkrijgbaar zijn en er drugshandel plaatsvindt aan boord.

Volgens een woordvoerder van de gemeente heeft het COA het toegangsbeleid al aangescherpt en zijn camera’s op de kade geplaatst om de veiligheid en de toegangsstromen te bewaken. De gemeenteraad zal in november de nieuwste humanitaire toets onder ogen krijgen, waarin dit mogelijk aan bod komt

Afhankelijk van tijdelijke oplossingen

In Amsterdam zijn ongeveer 4000 opvangplekken voor asielzoekers en statushouders, waarmee de gemeente voldoet aan zijn taakstelling uit de spreidingswet. De grootste locatie is de Galaxy. Daarnaast zijn er opvanglocaties op de Willinklaan (circa 700), in het Einsteingebouw op de Kabelweg (circa 650) en in het A&O Hostel (circa 850) – allemaal verspreid over de stad.

Volgens het college blijft een forse capaciteit voorlopig nodig. De uitstroom van statushouders stokt en de aangekondigde intrekking van de spreidingswet door het demissionaire kabinet maakt het elders in het land lastiger locaties te openen of te verlengen. Met de Galaxy houdt Amsterdam een stabiele, zij het tijdelijke, opvanglocatie overeind.

De gemeenteraad van Amsterdam wordt in november opnieuw geïnformeerd door de wethouder, als de nieuwste humanitaire toets met de raad wordt gedeeld. Die komt dan zeer waarschijnlijk in dezelfde spagaat terecht als de afgelopen jaren: erkennen dat de Galaxy tekortschiet, maar instemmen met verlenging omdat de alternatieven ontbreken.

– – –

www.parool.nl/amsterdam/ms-galaxy-blijft-tot-2027-grootste-opvanglocatie-asielzoekers-in-amsterdam

= = =

De novelle wordt naar alle waarschijnlijkheid niet meer voor de verkiezingen behandeld. De novelle is het wijzigingsvoorstel op de asielwetten die de strafbaarstelling van hulpverlening schrapt. Het was de intentie van de minister om dit voor de verkiezingen in stemming te brengen in de Tweede Kamer, maar hij schrijft nu zelf dat dit niet meer gaat lukken.
 
Dit betekent dat het proces vertraging oploopt, en dat de verkiezingsuitslag mogelijk effect heeft op de wetten. Dit geeft ons wat meer lucht om als bondgenootschap een sterke lobby te voeren om duidelijk te maken dat de novelle een schijnoplossing is. Het gaat niet om hulpverleners, het gaat om de mensen zonder verblijfsvergunning zelf.
 
Deskundigenbijeenkomst
De Eerste Kamer behandelt de wetten al wel, zo was er een deskundigenbijeenkomst waar ook veel kritische geluiden te horen waren. De Eerste Kamer zal niet over de wetten stemmen voordat de Tweede Kamer heeft besloten over de novelle. De vooraf ingebrachte stukken zijn hier te lezen, ook staat er op de Eerste Kamer website een samenvatting van de bijeenkomst.
  
Raad van State en internetconsultatie
De internetconsultatie heeft meer dan 550 reacties opgeleverd. De minister heeft deze eerst allemaal moeten verwerken voordat de Raad van State om advies kon worden gevraagd. Dat advies is inmiddels aangevraagd. Wanneer daar nieuws over is, zullen wij dat via deze weg delen.  
 
Registratie incidenten dreigende strafbaarstelling 
Een kind dat bang is dat hij na de zomer niet meer welkom is op school. Verhuurders die uit voorzorg contracten niet verlengen. Mensen die niet meer naar de dokter durven. Deze incidenten naar aanleiding van de dreigende strafbaarstelling worden geïnventariseerd door Stichting LOS. Heb jij ook voorbeelden uit jouw omgeving? Mail die dan naar: rian.ederveen@stichtinglos.nl

Het bondgenootschap Stop de Asielwetten blijft in actie komen om de plannen tegen te houden. Kijk op de website wat jij kan doen.

Stemmen lijkt vanzelfsprekend. Je krijgt een oproepkaart, je loopt naar het stemhokje, pakt het rode potlood en maakt een keuze. Maar voor meer dan een miljoen mensen in Nederland houdt het daar op. Zij hebben geen Nederlandse nationaliteit of verblijfsstatus en zijn daardoor uitgesloten van het stemrecht. Terwijl politieke besluiten over zorg, werk, opvang en wetgeving wél hun dagelijks leven beïnvloeden, hebben zij geen stem.

Met de campagne “Mijn Stem Jouw Stem” vragen wij aandacht voor deze structurele uitsluiting en roepen op tot solidair stemmen: stemmen met en vóór mensen die geen stemrecht hebben.

Hoe kun je helpen onze campagne te verspreiden?

• Ga naar de instagramvideo en deel de video en alle content die online komt! 
• Ga naar de website www.jouwstemmijnstem.nl en lees wat partijen zeggen over migratie en hoe je zelf in actie kan komen.
• Download de posters! (zie link onderaan de website)
• Ga stemmen!

De campagne is ontwikkeld namens meerdere organisaties die werken met ongedocumenteerde mensen. Dank aan Kansfonds, Here to Support, STIL Utrecht, HRI, STEK Den Haag, Stichting GAST, SNOV & Vluchtelingen in de Knel.

16 september 2025

Enis Odaci en Herman Koetsveld sluiten morgen weer aan bij de doorgaande kerkasieldienst in Kampen voor een Oezbeeks gezin. Omdat ze in het huidige gure politieke klimaat weer de kracht van liefde en medemenselijkheid willen ervaren.

door Enis Odaci – publicist en directeur van Volzin magazine

en Herman Koetsveld – predikant Westerkerk Amsterdam

Wij, moslim en christen, sluiten morgenavond voor de vierde keer twee uurtjes aan bij de doorgaande kerkasieldienst in de Open Hof in Kampen in de wetenschap dat het Oezbeekse gezin Babayants al 300 dagen bescherming zoekt onder dit kerkelijk dak.

Waarom reizen we vanuit Hengelo en Amsterdam naar Kampen om voor eventjes onderdeel te zijn van die inmiddels eindeloze reeks van mensen die deze dag-en-nacht-dienst gaande houden?

De aanstaande verkiezingen bieden een sprankje hoop. Zal er in ons land een andere wind gaan waaien als het om die pakweg 400 kinderen gaat die hier geboren en getogen zijn, maar desondanks met hun gezin dreigen uitgezet te worden naar een land dat zij niet kennen en waar hun veiligheid onzeker is?

Op integratie gericht welkom

Afgelopen week in het nieuws: werkgevers zijn er gelukkig mee dat asielzoekers die zo lang moeten wachten op een besluit van de IND nu wel voor hen aan het werk kunnen. Het zijn immers mensen die niets liever willen dan hier een nieuw bestaan op te bouwen. Een betere illustratie van een op integratie gericht welkom voor mensen die een veilige toekomst zoeken is er niet. Amsterdam en feitelijk heel ons land is er welvarend door geworden: door de souplesse om migranten een kans op samen leven te geven.

Begin augustus stuurden we vanuit een kring deelnemers aan de kerkasieldienst een brief naar alle fracties in de Tweede Kamer en de directie van de IND met als oproep: ‘Het hoort niet dat kinderen in angst moeten leven of ze wel mogen bestaan in het land waar zij opgegroeid zijn. Het is het grondrecht van een kind dat het veilig kan leven. Deze kinderen kunnen onmogelijk teruggestuurd worden naar een onbekend land dat hen geen veiligheid garandeert. Maar zij lopen in onze samenleving aan tegen onmenselijke en onbarmhartige systemen voor wie er niet in past. Wat zou u zelf doen als iemand tegen u zegt, dat u niet welkom bent op basis van regels en algemeenheden? Wij vragen u dus om rechtvaardigheid. In de kerk spreken we over genade. Kan dat ook een politiek begrip zijn waar u zich hard voor maakt richting de verkiezingen? Als u vanuit uw hart hierover spreekt, kunt u het hart van uw kiezers raken. Wees humaan en laat hier gewortelde, geboren en getogen kinderen blijven!’

Er kwamen slechts twee reacties. Enkel de SP reageerde instemmend op deze oproep. Namens de SGP reageerde fractievoorzitter Chris Stoffer. Zijn reactie staat symbool voor het huidige politieke klimaat: ‘Uiteraard is dat schrijnend in individuele situaties; daar moeten we ook steeds oog voor blijven houden. Om die reden waarderen we het ook dat mensen zoals u zich ontfermen over hun naasten in moeilijke situaties. Het is daarbij wel van belang dat mensen geen ongegronde hoop wordt gegeven’.

Angstbeeld van de asielzoeker

Deze christelijke partij steunt de strafbaarstelling van mensen zonder verblijfsvergunning en stemde zelfs in met een door de PVV ingerommeld – en inmiddels weer geschrapt – amendement om ook de hulp aan deze mensen strafbaar te maken.

Het hele politieke klimaat lijkt enkel nog te draaien rond het door Geert Wilders opgeroepen angstbeeld van ‘de asielzoeker’ als aanjager van alle maatschappelijke problemen. Het was diezelfde Wilders die ons, christen en moslim, in 2008 bij elkaar bracht toen hij de film Fitna lanceerde. Wij dachten: zijn taal van wantrouwen kan alleen beantwoord worden met taal van vertrouwen. Onze vriendschap heeft zonder moeite menig maatschappelijke storm doorstaan. Hoezo vijandschap?

De problemen van deze tijd zijn angstwekkend groot en kunnen onze ziel verlammen. Maar toch reizen we morgen weer naar de kerk in Kampen. Om opnieuw tot in ons diepste wezen de kracht van hoop, liefde en medemenselijkheid te ervaren. Een alternatief is er niet. Nooit.

– – –

www.trouw.nl/opinie/opinie-vanuit-hengelo-en-amsterdam-naar-kampen-voor-de-kracht-van-hoop

= = =

door D. Abels op 16 september

De Nederlandse Straatdokters Groep uit bij deze ernstige zorgen over de voorgenomen asielwetgeving, waarvoor momenteel een novelle wordt voorbereid. Wij gaan er vanuit dat het strafbaar stellen van medische of maatschappelijke hulpverlening aan mensen zonder verblijfsvergunning niet langer aan de orde is; een dergelijke bepaling zou immers op geen enkele wijze te verenigen zijn met zelfs minimale normen van medische ethiek.

Wat echter resteert, de strafbaarstelling van het enkele feit dat mensen zonder geldige verblijfspapieren in onze samenleving aanwezig zijn, heeft minstens zo ingrijpende en naar onze inschatting onvoorziene gevolgen.

1. Gevolgen voor individuen

De aanscherping van het asielbeleid zal kwetsbare mensen zonder verblijfsstatus verder de schaduw in dringen. Angst voor straf of vervolging maakt dat zij noodzakelijke medische zorg nog vaker zullen mijden. Zij komen daardoor nog later en zieker in beeld, vaak pas op de spoedeisende hulp. Dit leidt tot vermijdbaar lijden en tot aanzienlijk hogere zorgkosten op de langere duur. Dat is wat zorgprofessionals nu reeds ervaren en bovendien in internationaal onderzoek is aangetoond, zie bijvoorbeeld Cost of exclusion from healthcare – The case of migrants in an irregular situation.

2. Effecten op volksgezondheid en maatschappij

Wanneer mensen zich genoodzaakt voelen ondergronds te gaan, heeft dit verstrekkende gevolgen voor de volksgezondheid. Infectieziekten worden later opgespoord en behandeld, vaccinaties worden gemeden en psychische klachten verergeren. Hierdoor neemt de kans op uitbraken toe en komt er extra druk te staan op de publieke gezondheidszorg, met risico’s voor de gehele samenleving.

Tegelijkertijd zien wij dat het aantal mensen dat in de samenleving zichtbaar verward gedrag vertoont toeneemt, met alle maatschappelijke en veiligheidsproblemen van dien.

3. Gevolgen voor zorgverleners

Wij begrijpen dat het de bedoeling is strafbaarheid van zorgverleners uit te sluiten. Dat is terecht. Maar het strafbaar maken van “illegaliteit” is even problematisch. Het betekent onder meer dat mensen zonder verblijfsstatus een strafblad kunnen krijgen en hun gegevens geregistreerd worden. Dit vergroot hun angst om in beeld te komen, juist ook in de zorg. Voor zorgverleners schept dit een onwerkbare spanning: enerzijds de ethische en professionele plicht om hulp te verlenen, anderzijds de vrees dat registratie of melding patiënten kan schaden. Daarmee dreigt het fundament van het medisch beroepsethos – zorg verlenen zonder onderscheid – te worden ondermijnd. Zorgverleners delen nu al hun zorgen met ons en vrezen dat strafbaarstelling van illegaliteit nieuwe risico’s zal opleveren voor henzelf, hun patiënten en de organisaties waarmee zij samenwerken. Hun zorgverlening zou er onbedoeld toe kunnen leiden dat mensen juist gemakkelijker opgespoord of getraceerd worden. Denk bijvoorbeeld aan het doorsturen naar een voedselbank, het deelnemen aan laagdrempelige beweeg- of gezondheidsactiviteiten, of een noodzakelijke opname in een Wlz-instelling of medische opvanglocatie waar patiënten langere tijd geregistreerd verblijven.

4. Onwerkbaarheid in de uitvoering

Los van politieke voorkeur of standpunt ten aanzien van asiel benadrukken wij dat deze wetgeving in de praktijk onuitvoerbaar is. Dat blijkt ook uit eerdere signalen:

• Politie heeft herhaaldelijk aangegeven dat strafbaarstelling van illegaal verblijf “onuitvoerbaar” is en zelfs afleidt van kerntaken.

• Gemeenten (VNG) hebben gewaarschuwd dat de wet leidt tot een “onwerkbare situatie” in de uitvoering, onder meer bij opvang, maatschappelijke zorg en handhaving.

• Ook in Kamerstukken (bijvoorbeeld de behandeling van de Wet strafbaarstelling illegaliteit, 2014 en later) is erkend dat de handhaafbaarheid en proportionaliteit ter discussie staan.

Conclusie

De voorgenomen wet heeft ingrijpende gevolgen voor individuen, volksgezondheid, hulpverleners én uitvoerbaarheid – ongeacht iemands politieke voorkeur. Wij roepen u daarom op om het strafbaar stellen van illegaliteit te schrappen. Alleen zo wordt voorkomen dat mensen uit beeld verdwijnen, de volksgezondheid verslechtert en de zorgkosten onnodig oplopen.

door J.F.K Jungheim op 16 september

Als Protestantse Kerk in Nederland hebben wij ons uitgesproken tegen plannen om hulp aan mensen zonder verblijfsvergunning strafbaar te stellen. Hulp bieden is volgens ons geen misdaad, maar een daad van menselijkheid.

Het element in de Novelle dat hulp aan vreemdelingen die illegaal in Nederland verblijven, niet strafbaar zal zijn steunen wij daarom.

Wij menen echter dat de minister een stap verder dient te gaan, en het voorgestelde artikel 108a (strafbaarstelling illegaal verblijf) in het geheel niet in de nieuwe vreemdelingenwet dient op te nemen.

Kerken, diaconale organisaties en duizenden vrijwilligers zetten zich dagelijks in voor mensen zonder papieren. Vanuit het geloof dat ieder mens ertoe doet, ongeacht afkomst of verblijfsstatus. Het Bijbelse principe ‘Behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden’ vormt voor de kerk een moreel kompas. Dat principe is ook een fundament van een beschaafde samenleving. De Protestantse Kerk roept politici op om hun hart te laten spreken en te kiezen voor compassie in plaats van verharding.

Vanuit de praktijk van ons werk vrezen wij dat strafbaarstelling de mensen die niet rechtmatig in Nederland verblijven dieper in de problemen zal drukken. Ze worden minder zichtbaar voor hulpverlening en kwetsbaarder voor mensenhandel en illegale tewerkstelling, waardoor maatschappelijke overlast eerder zal toenemen dan verminderen.

Ook hebben diverse organisaties reeds gewezen op de juridisch problematische aspecten van strafbaarstelling illegaal verblijf. Zo schrijft de EU-terugkeerrichtlijn voor dat terugkeer primair via vrijwillige en bestuursrechtelijke maatregelen moet worden gerealiseerd. Het WODC concludeerde in 2014 al dat het strafrecht geen duurzame oplossing biedt voor illegaal verblijf.

Als kerk erkennen wij dat terugkeer naar het land van herkomst soms nodig is. Maar als terugkeer niet mogelijk of zelfs levensgevaarlijk is, vallen mensen tussen wal en schip.

Wij menen daarom dat het toevoegen van artikel 108a zowel vanuit medemenselijk, beleidsmatig als juridisch oogpunt problematisch en onwenselijk is.

door D.J. Wolkers op 15 september

Ik verzet mij krachtig tegen de voorgestelde novelle die illegaal verblijf strafbaar stelt. Deze maatregel is juridisch onzorgvuldig, onuitvoerbaar en brengt grote risico’s mee voor kwetsbare mensen én voor professionals die hen helpen. De Raad van State heeft gewaarschuwd voor ernstige onduidelijkheden in de wettekst, waaronder het risico dat ook hulpverleners strafbaar worden gesteld. Deze zorgen zijn in de aangepaste wet onvoldoende weggenomen.

Juridische onduidelijkheid en risico op straf voor hulpverleners

De Raad van State wijst erop dat de wet kan leiden tot strafbaarheid van mensen die (beroepsmatig of vrijwillig) hulp bieden aan mensen zonder verblijfsrecht. De novelle biedt geen heldere afbakening van wie strafbaar is, wat leidt tot rechtsonzekerheid.

Chilling effect op hulpverlening

Hoewel de wet zegt hulpverlening uit te sluiten, blijkt uit signalen van o.a. kerken, artsen, ngo’s en het bondgenootschap Stop de Asielwetten dat angst voor handhaving zal leiden tot terughoudendheid. Hierdoor komen basisvoorzieningen als zorg, onderwijs en hulpverlening onder druk te staan en neemt de kans op uitbuiting toe.

Onuitvoerbaarheid en schade aan terugkeerbeleid

Er is geen bewijs dat strafbaarstelling bijdraagt aan effectieve terugkeer. Politie, IND en advocatuur waarschuwen juist voor het tegenovergestelde: minder vrijwillig vertrek, meer wantrouwen, en verstoring van zorg- en terugkeertrajecten. De politie noemt de maatregel onuitvoerbaar en waarschuwt voor toename van criminaliteit, detentie zonder perspectief, en ondermijning van de veiligheid.

Schending van mensenrechten

Het criminaliseren van het enkele feit van illegaal verblijf raakt fundamentele rechten zoals toegang tot medische zorg, onderwijs en een menswaardig bestaan. Dit treft mensen in zeer kwetsbare posities.

Slechte procedure, adviezen genegeerd

De Raad van State gaf duidelijke alternatieven en waarschuwde voor risico’s, maar deze zijn onvoldoende verwerkt. De wet lijkt overhaast aangepast, zonder degelijke uitvoeringstoets of impactanalyse, wat de kwaliteit van wetgeving ondermijnt.

Conclusie

Trek artikel 108a in. Investeer in menswaardige, structurele oplossingen in plaats van een strafrechtelijke aanpak die niets oplost en veel schade veroorzaakt.

Mvg,

D Wolkers

CVD-Havenzicht Rotterdam 13 september

Ik pleit ervoor om de strafbaarheidsstelling van mensen zonder papieren in het
geheel te schrappen. Ook hulp aan mensen zonder papieren is dan niet strafbaar.
Ik ben sinds 41 jaar huisarts en straatdokter in Rotterdam. In de hoedanigheid van
straatdokter kom ik wekelijks veel mensen tegen die geen papieren hebben. Mens
zijn is een recht en kan op zich geen misdaad zijn. Mensen kunnen wel misdaden
plegen. Die kunnen worden bestraft maar het mens zijn niet.
Door het intensieve contact met mensen zonder papieren, meen ik ook beter aan te
kunnen geven wat goed is voor de mensen zonder papieren en voor mensen in
Nederland. Mijn argumenten tegen strafbaarstelling zijn:
1. Het merendeel (89%) van migratie is EU-arbeidsmigratie en migratie van
internationale studenten. Van de migratie bestaat 11% uit asielzoekers.
Degene die asiel krijgen vallen niet onder de asielwet. De asielwet gaat over
degene die geen asielrecht krijgen.
2. Degene die nu -na een asiel aanvraag- geen papieren hebben vallen

onder het bestuursrecht en niet onder het strafrecht. Ik zie veel mensen soms in
herhaling voor een jaar naar een detentiecentrum gestuurd worden voor
uitzetting. Ik zie dan ook vaak dat het de IND niet lukt om iemand uit te zetten.
Dit komt omdat Nederland het op diplomatiek niveau soms niet lukt goede
afspraken te maken. Mensen die vastzitten in vreemdelingen detentie worden
via het bestuursrecht vaak niet succesvol heengezonden. We missen data
over hoeveel mensen succesvol uitgezet worden. Het uitzetten willen regelen
via het strafrecht zal het aantal uitzettingen niet veranderen.
3. In Rotterdam is de Bed, Brood, Bad regeling rond 2015 gebruikt om een
kabinetscrises te voorkomen. Het lukte wel door mensen zorg aan te bieden
om mensen te motiveren om terug te gaan. Helaas heeft het huidige kabinet
de financiering gestopt en wil het Rotterdams college het niet zelf financieren.
Dit zijn partij politieke keuzes en geen keuzes die mensen helpen. Met steun
en vertrouwen mensen heen zenden biedt kansen. Dit blijkt ook uit de opvang
van dakloos geworden EU-arbeidsmigranten. Het lukt in de EU opvang om
1/3 van de mensen weer aan huisvesting en werk in Nederland te krijgen en
bij 1/3 van de mensen om terug te gaan naar hun eigen land. Boetes uitdelen
aan dakloze EU-arbeidsmigranten helpen niet. Het strafbaar maken van
mensen zonder papieren voorkomt een goede samenwerking om terug te
gaan.
4. Ik zie mensen zonder papieren wel werken in het informele circuit als oppas,
schoonmaker, mantelzorger maar ook in de zorg en in andere sectoren. Net
als de asielzoekers die nu het gehele jaar mogen werken is dat goed voor hen
en voor Nederland. Het laten werken van mensen- zeker die niet meer terug
kunnen-sluit ook aan bij de aanbevelingen van het rapport IBO
arbeidsmigratie. Het strafbaar maken van mensen zonder papieren maakt dit
alleen moeilijk.
5. Veel mensen zonder papieren krijgen later wel verblijfsrecht. Het geen
papieren hebben is niet statisch! Vluchtelingen kunnen in eerste aanleg bij
IND niet altijd door PTTS meteen hun verhaal kwijt. Ook zie ik mensen via
artikel 64 om medische redenen verblijf krijgen. De mensen die in Suriname
die zonder papieren hier zijn en voor 1975 geboren zijn hebben nu ook
verblijfsrecht gekregen. Het kan niet zo zijn dat mensen waarbij procedures
nog niet goed doorlopen zijn, al strafbaar worden.
6. Als straatdokter ben ik bang dat mensen zonder papieren angst krijgen om
zich te laten behandelen met name in ziekenhuizen of instellingen omdat ze
de angst hebben dan aangehouden te worden. Dit geldt ook voor de
winteropvang voor daklozen waarbij in samenwerking met gemeente, politie
en opvang en straatdokters geregeld wordt dat mensen niet doodvriezen. Het
strafbaar maken zorgt voor grote drempel voor winteropvang en zorgt letterlijk
voor doden op straat. Strafbaarheidstelling zorgt voor zorgmijding en zorgt
voor meer persoonlijk leed, meer inzet van zorgmedewerkers en meer
zorgkosten.
7. In mijn proefschrift beschrijf ik dat mensen die het straatdokterspreekuur
bijwonen vele malen vaker slachtoffer zijn van ongevallen en geweld dan
reguliere Rotterdammers. Het strafbaar stellen zorgt dat mensen zonder
papieren veel moeilijker aangifte kunnen doen van allerlei vormen van
geweld. Dit maakt Nederland niet veiliger.