Een speciale Nieuwsbrief van de Raad van Kerken Amsterdam 23 oktober 2019
Is het 50 jaar geleden dat de Raad van Kerken Amsterdam werd opgericht.
Wij gedenken dat met dankbaarheid. Wij danken God voor zijn inspiratie om al die jaren te werken aan verbinding in zijn in de loop van eeuwen zo verdeelde geraakte Kerk en om in Amsterdam, ons Mokum, gezamenlijk gestalte te geven aan zijn oproep tot barmhartigheid en gerechtigheid. Wij danken al die zusters en broeders die zich in deze 50 jaar daarvoor hebben ingezet.
Al eerder waren er vormen van oecumenische samenwerking in de stad. Vanzelfsprekend kun je zeggen: in 1948 werd immers in Amsterdam de Wereldraad van Kerken opgericht, waar een enorme inspiratie van uitging. In 1969 werd er in die oecumenische samenwerking een belangrijke stap gezet, omdat eerst in 1968 landelijk, daarna in 1969 ook in Amsterdam de Rooms-Katholieke Kerk en de Gereformeerde Kerken in Nederland zich daarbij aansloten. Naast deze kerken waren bij de oprichting op 23 oktober 1969 betrokken: de Nederlands Hervormde Kerk, de Evangelisch-Lutherse Kerk, de Remonstrantse Broederschap, de Doopsgezinde Broederschap, de Oud-Katholieke Kerk, de Evangelische Broedergemeente en de Deutsche Evangelische Gemeinde. Negen kerken dus. Op dit moment telt onze Raad 23 lidkerken. In de loop der jaren hebben zich steeds meer kerken aangesloten. Dat zijn vooral verschillende migrantenkerken, een aantal oecumenische gemeenschappen en nog een aantal andere geloofsgemeenschappen met vaak een bijzonder karakter. Al verbinden wij zo veel christenen in onze stad, we beseffen dat er ook nog veel andere christelijke geloofsgemeenschappen in onze stad zijn. Wij zoeken en vinden daar ook wel samenwerking mee.
De Raad werd opgericht in een tijd dat het oecumenisch elan – na de ervaringen in de Tweede Wereldoorlog – groot was en in een tijd van grote maatschappelijke beroering.
Dat uitte zich ook in de activiteiten van de Raad. Er was aanvankelijk een zeker streven naar samengaan van kerken (dat gebeurde uiteindelijk alleen tussen Hervormden en Gereformeerden in de Protestantse Kerk Amsterdam) en in het bijzonder van het diaconale werk.
Een belangrijk gezicht aan de Raad gaf lange tijd het Operationeel Team, waarvoor lidkerken pastores voor een deel van hun tijd vrijstelden en/of inzetten. Op allerlei maatschappelijk gebied zette dat Team zich in. Een aantal voorbeelden: huisvestingsnood, bestrijding racisme, steun aan vluchtelingen, buitenlandse werknemers en migranten, vredeszaken, drugsproblematiek, mensen met AIDS. Bij diverse bijzondere gelegenheden liet het Team van zich horen, bijvoorbeeld de Eurotop in onze stad en de strijd tegen de zondagsopening van winkels. Om diverse redenen werd het Operationeel Team in 2001 opgeheven. In de lijn van haar werkzaamheden bleven actief de Taakgroep Vluchtelingen en – verzelfstandigd – de Stichting Drugspastoraat.
De Raad van Kerken Amsterdam kende lange jaren verschillende succesvolle activiteiten,
waarin mensen uit de verschillende kerken elkaar konden ontmoeten, samen vierden en met elkaar in gesprek waren. We denken bv aan Mokum Zingt, het Theologencafé en een reeks van activiteiten rond 4 en 5 mei.
Belangrijk was dat er in verschillende wijken Raden van Kerken ontstonden, die vaak dichterbij de gewone kerkleden oecumenische vieringen en andere activiteiten organiseerden en nog steeds organiseren.
De Raad gaf een belangrijke impuls aan de totstandkoming van de Raad voor Levensbeschouwingen en Religies in Amsterdam in 1997. Het zoeken naar interreligieuze dialoog en samenwerking werd met het in religieus opzicht diverser worden van de Amsterdamse samenleving steeds belangrijker. De RLRA heeft zeker aanvankelijk een belangrijke en goede rol gespeeld, mede door de waarde die verschillende burgemeesters daar aan hechtten. De manifestatie “Amsterdam met hart en ziel” was een van de activiteiten.
Zeker sinds het begin van deze eeuw heeft de Raad een minder actief bestaan gehad. Aan meerdere activiteiten kwam een einde. Diverse redenen zijn daarvoor te geven:
een sterke afname van het aantal kerkleden, vooral bij de traditionele kerken, een minder maatschappelijke betrokkenheid in de kerken, een verminderd oecumenisch elan.
Dat had ook financiële consequenties. De Raad kende niet langer vrijgestelde beroepskrachten.
Toch bleef de Raad van Kerken Amsterdam bestaan. Al is de situatie waarin onze Raad moet functioneren nog steeds niet gemakkelijk, de afgelopen jaren hebben we wel een nieuwe impuls aan de Raad weten te geven. We versterkten de band met de afzonderlijke kerken. We gaven een nieuwe impuls aan de Algemene Vergadering. We investeerden in de band met andere (koepels) van christelijke geloofsgemeenschappen. We zetten een aantal nieuwe – succesvolle – activiteiten op: netwerkbijeenkomst, korenfestival en Nicolaasviering, die meer leden van onze lidkerken met elkaar in contact brachten. We gaven een bijzondere bijdrage aan de viering van 70 jaar Wereldraad met een Walk of Peace langs verschillende kerken en kerkelijke instellingen. Intussen gingen de werkzaamheden van de Taakgroep Vluchtelingen en het Drugspastoraat verder. We gingen op interreligieus gebied actief bijdragen aan Samen ÉÉN Amsterdam en het Veiligheidspact tegen Discriminatie. We zoeken hoe we ook op andere wijze de rol van de kerken in de Amsterdamse samenleving gestalte kunnen geven. We werkten aan meer bekendheid bij onze kerkelijke achterban en daarbuiten door o.a. geregelde Nieuwsbrieven en een vernieuwde website.
We realiseren ons dat vergeleken met de ambities waarmee de Raad van Kerken Amsterdam van start ging en de diversiteit aan activiteiten die de Raad vele jaren heeft gekend, onze Raad nu een veel bescheidener rol speelt. Niettemin ondervinden we dat het belang van het bestaan van onze Raad nog steeds wordt onderkend en dat onze werkzaamheden worden gewaardeerd. Wij zijn dan ook zeker van plan ons te blijven inzetten voor de oecumenische verbinding tussen lidkerken en onze gezamenlijke inzet voor een goed samenleven in onze stad.
Wij meenden dat het gepast was ons jubileum slechts op bescheiden wijze te vieren.
Ons tweede korenfestival op 28 september zetten we mede in het teken van ons jubileum door aan de deelnemende koren te vragen ieder vanuit hun traditie “Halleluja” te zingen. Daarin kwam tot uiting dat we in deze tijd misschien minder streven naar eenwording tussen kerken, maar genieten van de verscheidenheid van vormen waarin we gestalte geven aan ons geloof in de ene Heer.
In onze eerstkomende Algemene Vergadering van 21 november zullen we met een aantal mensen die eerder actief waren voor de Raad stilstaan bij ons jubileum en dat vieren.
En met deze Nieuwsbrief wilden we graag onze achterban en relaties bij ons jubileum betrekken.
We vertrouwen en bidden dat God ons werk ook voorbij ons 50-jarig bestaan zal zegenen. Wij vragen u ons daarbij te steunen.
Het Dagelijks Bestuur van de Raad van Kerken Amsterdam
Henk Meulink (voorzitter)
Victor Lagodin
Maarten Lubbers
Irini Sorial
